izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Həndəvər (is.) – Ətraf, ətraf mühit, yaxınlıq, yan-yörə, ətraf-ətraf, ətrafdakı yerlər. Bu söz, məkanı və ətrafdakı obyektləri, hadisələri əhatə edən geniş bir sahəni ifadə edir. Sadəcə yaxınlığı deyil, həmçinin müəyyən bir mərkəzin ətrafındakı geniş ərazini də bildirə bilər. "Həndəvər" sözünün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər; bəzən daha dar, bəzən isə daha geniş bir ərazini ifadə edə bilər.

Məsələn, "həyətin həndəvəri" deyərkən, həyətin dərhal ətrafındakı kiçik bir sahəni nəzərdə tuturuq. Lakin, "şəhərin həndəvəri" deyəndə, şəhərin ətrafındakı geniş ərazini, kəndlər, bağlar və s. əhatə edən bir məkanı təsəvvür edirik. Bu mənada, "həndəvər" sözü "ətraf", "ətraf mühit", "yan-yörə" sözlərinin sinonimi olsa da, onlardan daha çox bir məkanın bütün əhatə dairəsini vurğulayır. Beləliklə, daha geniş, daha bütünlüklü bir məkan anlayışı yaradır.

Verilən misalda olduğu kimi, "Keşikçilər [qulu] Çənlibelin həndəvərində görüb, tutub Koroğlunun yanına" cümləsində "həndəvər" Çənlibel dağının ətrafındakı geniş ərazini, dağın ətəklərini, yaxınlıqdakı kəndlər və ya çölləri əhatə edən bir məkanı ifadə edir. Bu cümlədə "həndəvər" sözünün istifadəsi hadısənin baş verdiyi konkret yeri daha dramatik və əhatəli şəkildə təsvir edir.

Beləliklə, "həndəvər" sözü Azərbaycan dilində məkanın təsvirində təkcə fiziki yaxınlığı deyil, həm də müəyyən bir mərkəzin ətrafındakı geniş, bəzən müəyyən olunmamış bir ərazini ifadə etmək üçün istifadə olunur və bu istifadə ilə mətnə müəyyən bir rəng qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz