Həvəs (ər. حَوَس) sözü, bir işi etmək, bir şeylə məşğul olmaq arzusunu, istəyini, meylini bildirir. Sadəcə bir istəkdən daha çox, içdən gələn, fəallıq və enerji ilə müşayiət olunan bir həyəcan, coşğu halını ifadə edir. Bu, passiv bir istəkdən fərqli olaraq, hərəkətə təşviq edən, insanı müəyyən bir istiqamətə yönəldən güclü bir duyğudur.
Həvəsin təzahürü müxtəlifdir. Oxumaq həvəsi, elmi araşdırmalara həvəs, idmana həvəs kimi spesifik nümunələr var. Lakin ümumi mənada, həvəs hər hansı bir fəaliyyətə, yeni biliklərin öyrənilməsinə, bacarıqların inkişafına olan güclü maraq və istəyi ifadə edir. Bu istək yalnız düşüncə səviyyəsində qalmır, hərəkətə, fəaliyyətə, səy göstərməyə təhrik edir. Məsələn, uşağın mütaliəyə olan böyük həvəsi, onun tez-tez kitab oxumasına, yeni əsərlər axtarmasına, bilik dairəsini genişləndirməsinə səbəb olur.
Həvəsin gücü, insanı hədəfinə çatana qədər davamlı çalışmağa sövq edir. Çətinliklərlə qarşılaşdıqda belə, həvəs, insana səbr və inadkarlıq bəxş edərək, maneələri aradan qaldırmağa kömək edir. Ona görə də həvəs, şəxsi inkişaf və nailiyyətlər üçün mühüm amil sayılır. Həvəsin olmaması isə, həyatın monotonlaşmasına və inkişafın ləngiməsinə səbəb ola bilər.
Ədəbiyyatda və gündəlik həyatda tez-tez rast gəlinən "həvəslənmək" feli də bu sözün mənasını daha da genişləndirir. Həvəslənmək, bir şeyə maraq və istəyin artmasına, həvəsin yaranmasına və ya artmasına səbəb olan bir prosesi bildirir. Beləliklə, həvəs yalnız bir duyğu deyil, həm də bir proses, bir inkişaf mərhələsi kimi də qəbul edilə bilər.