Himayədarlıq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında qoruma, müdafiə, himayə etmə kimi mənaları özündə birləşdirən bir termindir. Sadəcə "himayə etmək" deyilməklə kifayətlənməyən bu anlayış daha geniş və çoxşaxəli bir məna daşıyır. Bu, yalnız fiziki qoruma mənasını deyil, həm də maneələrin aradan qaldırılması, dəstək verilməsi, qayğı göstərilməsi və hətta yol göstərməni əhatə edir.
Himayədarlıq, güc balanısının qeyri-bərabər olduğu hallarda özünü daha aydın göstərir. Zəif və müdafiəsiz olanların, təhlükə altında qalanların qorunub saxlanılması, onlara kömək əli uzadılması, haqqlarının müdafiəsi himayədarlığın əsasını təşkil edir. Bu, dövlət səviyyəsində (məsələn, milli parkların qorunması, nadir heyvan növlərinin himayə olunması) olduğu kimi, fərdi səviyyədə də (məsələn, valideynin övladına qarşı himayədarlığı) özünü göstərə bilir.
Tarix boyu himayədarlıq müxtəlif formalarda mövcud olub. Patrona, himayədar adlandırılan şəxslər və ya qurumlar mühafizə etdikləri şəxslərin və ya qrupların rifahını təmin etmək üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə edirdilər. Bu vasitələr maddi dəstək, hüquqi müdafiə, siyasi təsir və s. ola bilərdi. Hətta bədii ədəbiyyatda belə himayədarlıq mövzusu tez-tez işlənilir, böyük qüvvənin zəifləri qoruması mövzusunu əks etdirir.
Beləliklə, himayədarlıq yalnız bir söz deyil, ictimai münasibətlərin və güc dinamikasının mürəkkəb və çoxşaxəli bir tərəfidir. Onun mənasını tam anlamaq üçün həm tarixi kontekstinə, həm də sosial-mədəni amillərə nəzər salmaq lazımdır.