izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kəkil (fars. كيكل‎) – bir çox mədəniyyətdə estetik və hətta dini əhəmiyyətə malik olan, başın, ümumiyyətlə, başın arxa hissəsində yoğunlaşmış tüklər və ya tüklərin yığıldığı hissədir. Lüğətlərdə sadəcə "bəzi quşların başında topa şəklində tük" kimi təsvir olunmasına baxmayaraq, kəkil anlayışı daha geniş məna daşıyır.

Ornitologiya baxımından, kəkil quşların başında, bəzən isə boyunlarında əmələ gələn, müxtəlif formalarda və rənglərdə olan tüklərin yığıldığı bir quruluşdur. Bu, həm cinsəl seçmədə, həm də növün tanınmasında mühüm rol oynayır. Məsələn, fərənin qırmızı kəkili və ya göyərçinin rəngarəng kəkili onların öz növlərini tanımalarına və cütləşmə prosesində fərqlənmələrinə kömək edir. Kəkilin formasına, rənginə və ölçüsünə görə, quşların fərqli alt növlərini belə ayırd etmək mümkündür.

Ancaq kəkil anlayışı yalnız quşlarla məhdudlaşmır. At və bəzi digər heyvanlarda qulaqların arasında sallanan tüklər də kəkil adlanır. Bu halda kəkil estetik bir xüsusiyyət olmaqla yanaşı, həmçinin heyvanların bədən istiliyinin tənzimlənməsində də iştirak edə bilər. Belə ki, qalın kəkil qış aylarında istiliyin saxlanmasına, yay aylarında isə həddindən artıq istidən qorunmaya kömək edə bilər.

Tarix boyu, insan mədəniyyətində kəkil müxtəlif mənalar daşıyıb. Bəzi mədəniyyətlərdə uzun, zərif kəkil zənginlik və status simvolu olub, digər mədəniyyətlərdə isə qısa, sadə kəkil müəyyən bir sosial qrupa mənsubiyyəti göstərib. Kəkil bədii əsərlərdə, xüsusilə portretlərdə tez-tez təsvir olunmuş və şəxsin xarakterini və sosial vəziyyətini ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir.

Yekun olaraq, "kəkil" sözü sadə bir tərifə sığmayan, bioloji və mədəni əhəmiyyəti olan çoxşaxəli bir anlayışdır. Həm quşlarda, həm də heyvanlarda müşahidə olunan bu quruluşun funksiyası və mədəni təfsiri müxtəlifdir və daha dərin bir araşdırmanı tələb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz