Qaragünlü sifəti, əsasən, bədbəxt, uğursuz, həyatı çətinliklərlə dolu olan insanları təsvir etmək üçün işlədilir. Bu söz, sadəcə "bədbəxt" demək deyil, daha çox həyatın ağır yükünü daşıyan, müxtəlif problemlərlə qarşılaşan və əzab çəkən bir insanın vəziyyətini ifadə edir. "Qaragünlü" sözündəki "qara" rəngi mənfi hadisələri, bədbəxtliyi, "gün" isə həyatı, gündəlik təcrübəni simvolizə edir. Beləliklə, "qaragünlü" həyatı qaranlıq, çətinliklərlə dolu olan bir insan deməkdir.
Lüğətlərdəki "başıbəlalı" və "yazıq" tərifləri "qaragünlü" sözünün mənasının bir hissəsini əks etdirir, lakin onun tam mahiyyətini əhatə etmir. Çünki "başıbəlalı" sözü daha çox başa gələn müəyyən bir hadisəni, "yazıq" isə təəssüf doğuran vəziyyəti vurğulayır. "Qaragünlü" isə daha geniş bir mənzərəni, davamlı bədbəxtliyi və çətinlikləri əhatə edir. Sözün mahiyyətinə daha dərindən nüfuz etsək, "qaragünlü" insanın yalnız bədbəxtliyini deyil, həm də onun bu çətinliklərlə mübarizə aparmaq məcburiyyətini də nəzərdə tutur.
Maraqlı bir məqam odur ki, "qaragünlü" sözü həyatın bir mərhələsini, müvəqqəti bir vəziyyəti deyil, daha çox davamlı bir durumu ifadə edir. Bu, insanın həyatının ümumi fonunu təsvir edən bir sifətdir. Ona görə də, bu sözü işlədərkən həmin insanın uzunmüddətli çətinliklərindən, bədbəxtliyindən bəhs olunduğunu anlamaq lazımdır. "Ömrüm olduqca..." cümləsindəki kimi ifadələrlə birlikdə işləndikdə isə həmin insanın həyatının ümumi mənzərəsini, davamlı bədbəxtliyini daha aydın şəkildə ifadə edir.