Qarnıaçıq sözü Azərbaycan dilində lüt, kasıb, yoxsul mənalarında işlənən bir sifət və ya isimdir. Bu söz, əsasən, maddi ehtiyac içində olan, yoxsulluq çəkən insanları təsvir etmək üçün istifadə olunur. Sözün kökü olan "qarnı" və ona əlavə olunan "açıq" hissəsi, insanın qarnının dolmamasının, aclıq çəkməsinin birbaşa ifadəsini verir, beləliklə də, sözün mənası olduqca aydın və təsirli olur.
Lüğətlərdəki "lüt", "kasıb", "yoxsul" kimi sinonimlərin əhatə etdiyi mənalardan fərqli olaraq, "qarnıaçıq" sözü daha çox vizual və emosional təsir bağışlayır. Bu söz, sadəcə olaraq maddi durumun pisliyini deyil, həm də bu durumun insanın fiziki və psixoloji vəziyyətinə necə təsir etdiyini vurğulayır. Yoxsulluğun acı və dəhşətli bir reallığı olmasını əks etdirir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "qarnıaçıq" sözü bəzi hallarda təhqir məqsədilə də işlənə bilər. Bu zaman söz, insanın yalnız maddi durumunu deyil, həm də onun əxlaqını, həyat tərzini aşağılamaq üçün istifadə olunur. Misal olaraq, verilən sitatda olduğu kimi, "Bab olmayan bir qarnıaçıqla qohum olmaq mənim işim deyildir" ifadəsi, qarnıaçıq sözünün həm maddi yoxsulluğu, həm də sosial cəhətdən aşağı bir mövqe olmasını ifadə edən pejorativ bir kontekstdə işlənməsini göstərir.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, "qarnıaçıq" sözü, Azərbaycan dilinin zəngin ifadə vasitələrindən biri olub, yoxsulluğu təsvir etməkdə sözlərin sadəcə mənalarının özlərindən daha güclü, daha canlı və daha təsirli bir şəkildə ifadə etməyə imkan verir. Bu sözün istifadəsi, həm də sosial məsələlərə olan yanaşmanın tarixi və mədəni kontekstini anlamağa kömək edir.