izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Lütlük sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında bir neçə mənaya malikdir və bu mənaların hamısı bir-biri ilə müəyyən əlaqələrə malikdir. Əsasən “çılpaqlıq” mənasını ifadə edən bu söz, mücərrəd mənalarda da istifadə olunur.

Birinci mənası, həqiqi və əyani olan "çılpaqlıq"dır. Bu, hər hansı bir əşyanın, cismin və ya səthin örtüyünün, geyiminin olmaması vəziyyətini ifadə edir. Məsələn, "ağacın lütlüyü" deyərkən, onun yarpaqlarının tökülmüş və budaqlarının çılpaq qaldığını nəzərdə tuturuq.

İkinci mənası isə metaforik olaraq, "bitkisizlik" və ya "yaşıllıqdan, bitkidən məhrumluq"dur. Bu mənada lütlük, torpağın, ərazinin, dağın yamaclarının bitki örtüyündən məhrum olmasını, səhralaşmasını ifadə edir. "Yamacların lütlüyü" ifadəsi məhz bu mənaya işarə edir və ətrafın cansız, quru və sərt görünüşünü canlandırır. Bu məna, birinci mənanın təbiətə tətbiqi kimi də qəbul edilə bilər.

Üçüncü mənası isə yenə də məcazi olaraq, "yoxsulluq" və ya "kasıblıq"dır. Bu mənada lütlük, maddi ehtiyatların, var-dövlətin olmamasını, əşya, pul və imkanların yoxluğunu bildirir. "Lütlük içində yaşamaq" ifadəsi bu mənaya mükəmməl nümunədir. Bu məna, birinci mənanın insan həyatına tətbiqi kimi də interpretasiya edilə bilər - yəni, insanın maddi və mənəvi baxımdan "çılpaq" qalması.

Göründüyü kimi, "lütlük" sözü həm konkret, həm də mücərrəd mənaları əhatə edərək, Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının zənginliyini nümayiş etdirir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və hər dəfə fərqli duyğular və təsəvvürlər yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz