Abstinensiya (latınca abstinentia – çəkinmə, imtina) termini geniş mənada hər hansı bir şeydən, o cümlədən zərərli vərdişlərdən və ya həzz verən maddələrdən imtina etməyi, onlardan çəkinməyi bildirir. Lakin ümumi istifadədə abstinensiya əsasən spirtli içkilərdən çəkinmə, alkoqoldan imtina kimi başa düşülür.
Alkoqol abstinensiyası, uzun müddət ərzində davamlı olaraq spirt qəbul edən şəxslərin içki qəbulunu birdən-birə dayandırdıqdan sonra yaşadıqları fiziki və psixoloji əlamətlərin kompleksidir. Bu əlamətlər çox müxtəlif ola bilər və şəxsin alkoqol asılılığının dərəcəsindən, onun ümumi sağlamlıq vəziyyətindən, həmçinin qəbul etdiyi alkoqol növündən asılıdır.
Fiziki əlamətlər arasında titrəmə, ürək bulanması, qusma, baş ağrısı, yüksək təzyiq, tərləmə, hətta hallüsinasiyalar və qıcolmalar ola bilər. Psixoloji əlamətlər isə əsəbilik, qıcıqlanma, narahatlıq, depressiya, yuxusuzluq, konsentrasiya problemləri, hətta ağır hallarda deliryum tremens kimi həyat üçün təhlükəli vəziyyətlərə səbəb ola bilər. Abstinensiya simptomları bir neçə gündən bir neçə həftəyə qədər davam edə bilər.
Abstinensiyanın müalicəsi, həkimin tövsiyələrinə əsasən, müxtəlif üsullardan istifadə edərək həyata keçirilir. Bu üsullar arasında dərman müalicəsi, psixoterapiya, dəstək qrupları, sağlam həyat tərzi və hərtərəfli reabilitasiya proqramları yer alır. Öz-özünə müalicə cəhdləri çox təhlükəlidir və mütləq həkim nəzarəti altında aparılmalıdır.
Abstinensiya, alkoqoldan başqa, digər asılılıq yaradan maddələrin (narkotiklər, tütün) qəbulundan imtina zamanı da müşahidə olunur. Hər bir maddənin özünəməxsus abstinensiya simptomları var, lakin ümumi əlamətlər oxşardır: fiziki və psixoloji narahatlıqlar, ağrılar, əsəbilik və psixoloji pozğunluqlar.