izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Axışmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "axıb bir yerə yığılmaq"dan daha geniş və rəngarəngdir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə olunan bir sözdür. Fiziki mənada, "axışmaq" suyun, mayenin və ya digər axıcı maddələrin bir yerdən başqa yerə, adətən aşağıya doğru, təbii bir əyri boyunca hərəkət etməsini ifadə edir. Çayın axması, yağış sularının axıb dərəyə tökülməsi, qarın əriməsi nəticəsində yaranan sulardan çayların dolması bu mənanın parlaq nümunələridir. Bu zaman axışma yalnız hərəkəti deyil, həm də həcmin artmasını, bir yerə yığılmasını da əhatə edir.

Lakin "axışmaq" sözünün mənası bununla məhdudlaşmır. Məcazi mənada, "axışmaq" duyğuların, fikirlərin və ya hadisələrin ardıcıl, fasiləsiz və çox vaxt təsirli bir şəkildə davam etməsini, bir növ "axın" halında olmasını bildirir. Məsələn, "sevinc gözündən axışırdı", "xatirələr onun yaddaşından axışırdı", "söhbət axışırdı" kimi ifadələrdə "axışmaq" sözü duyğuların, xatirələrin və ya söhbətin intensivliyini və ardıcıllığını vurğulayır. Bu məcazi mənada, "axışmaq" sözü hərəkətlilik, davamlılıq, doluq, səlislik kimi keyfiyyətləri özündə ehtiva edir.

Beləliklə, "axışmaq" sözünün mənasını tam olaraq anlamaq üçün həm fiziki, həm də məcazi mənalarını nəzərə almaq lazımdır. Bu sözün əhatə etdiyi mənaların genişliyi və ifadə etdiyi incəliklər onu Azərbaycan dilinin zəngin və ifadəli sözləri sırasına daxil edir. Bir sözlə, "axışmaq" sadə bir hərəkəti deyil, bir prosesi, bir təsiri və bir duyğunu ifadə edən rəngarəng bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz