izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Alçalmaq sözü Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir feldir. Əsas mənası "aşağı düşmək" olsa da, bu düşmənin müxtəlif səviyyələrdə və kontekstlərdə təzahür etdiyini görmək mümkündür. Sözün əhatə etdiyi mənalar həm fiziki, həm də məcazi səviyyələri əhatə edir.

Birincisi, fiziki alçalma, obyektin hündürlüyünün, səviyyəsinin azalması deməkdir. Misal üçün, çayın seldən sonra kənarının alçalması, qışda qarın əriməsi nəticəsində yer səthinin alçalması, bir insanın boyunun qısalması kimi hallar fiziki alçalma nümunələridir. Bu mənada "gödəlmək" və "aşağı düşmək" sinonimləri sözün mənasını tam əks etdirir.

İkincisi, məcazi alçalma daha çox sosial, mənəvi və ya mövqe baxımından baş verən bir düşməni ifadə edir. Məsələn, bir insanın nüfuzunun, rütbəsinin, vəzifəsinin aşağı düşməsi, bir əsərin keyfiyyətinin alçalması, əxlaqi dəyərlərin alçalması kimi hallarda "alçalmaq" sözü istifadə olunur. Bu mənada, "alçalmaq" "enmək", "aşağı salınmaq" kimi sinonimlərlə yanaşı, "tənəzzül etmək", "dəyər itirmək", "zəifləmək" kimi sözlərlə də əvəz oluna bilər. Bu, sözün mənasının daha geniş və çoxcəhətli olduğunu göstərir.

Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "alçalmaq" sözü həm konkret, həm də abstrakt hadisələri təsvir etmək üçün istifadə olunan, zəngin məna daşıyan bir feldir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında həmişə bir aşağı düşmə, bir azalma, bir tənəzzül mövcuddur. Bu mənanın dərk edilməsi, Azərbaycan dilinin incəliklərini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz