Mənası: Audit jurnalı − sistemin subyektlərinin fəaliyyəti barəsində xronoloji nizamlanmış yazıların son nəticənin təftişi məqsədi ilə əməliyyatların, proseduramaların və hadisələrin tam və dəqiq qeydiyyatı.
İzah
Audit trail, informasiya sistemlərinin və ya proqramların işləməsi zamanı baş verən bütün əməliyyatların, dəyişikliklərin və hadisələrin tam və dəqiq qeyd edilməsini təmin edən bir mexanizmdir. Bu qeydlər xronoloji ardıcıllıqla saxlanılır və sistemin təhlükəsizliyinin, düzgün işləməsinin və məsuliyyətin müəyyən edilməsinin təmin edilməsi üçün istifadə olunur. Audit trail-dəki məlumatlar müxtəlif mənbələrdən, məsələn, istifadəçi girişləri, sistem loqları, verilənlər bazası əməliyyatları və digər hadisələrdən toplanır.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Texnologiyaları (İT): Sistemlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, müxtəlif əməliyyatların izlənməsi, sistemdə baş verən pozuntuların aşkarlanması və araşdırılması üçün geniş istifadə olunur.
- Verilənlər Bazası İdarəetmə Sistemləri (VBİS): Verilənlər bazasında edilən bütün dəyişikliklərin izini saxlayaraq, məlumatların tamlığının və bütövlüyünün qorunmasını təmin edir. Dəyişiklikləri geri qaytarmaq və ya səhvləri düzəltmək üçün də istifadə oluna bilər.
- Maliyyə: Maliyyə əməliyyatlarının izlənməsi, saxtakarlığın aşkarlanması və maliyyə hesabatlarının doğruluğunun təsdiq edilməsi üçün istifadə olunur.
- Tibb: Tibbi məlumatların idarə olunmasında, xəstənin müalicəsi ilə bağlı bütün əməliyyatların qeyd edilməsi, həkimlərin məsuliyyətinin təsdiqlənməsi və səhvlərin aşkarlanması üçün istifadə oluna bilər.
- Hüquq: Məhkəmə proseslərində sübut kimi istifadə oluna bilər. Sistemdə baş verən hadisələrin dəqiq tarix və vaxtını göstərən audit trail, məhkəmə qərarlarının qəbul edilməsində mühüm rol oynaya bilər.
Sinonimlər
- Fəaliyyət jurnalı
- Əməliyyat loqları
- Hadisə loqları