Mənası: Mandat siyahısı – subyektlərin bütün obyektlərə giriş növlərinin hamısını identifikasiya edən siyahı.
İzah
Capability List (Azərbaycan dilində "Qabiliyyət Siyahısı" və ya daha dəqiq "İmkanlar Siyahısı" kimi tərcümə oluna bilər) sistemdəki subyektlərin (məsələn, istifadəçilər, proqramlar və ya proseslər) müxtəlif obyektlərə (fayllar, qovluqlar, verilənlər bazası resursları və s.) necə və hansı səviyyədə giriş əldə etdiyini göstərən bir siyahıdır. Bu siyahı hər bir subyektin hər bir obyekt üzərində hansı əməliyyatları yerinə yetirə biləcəyini (oxuma, yazma, silmə, icra etmə və s.) dəqiq müəyyən edir.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Təhlükəsizliyi: İmkanlar siyahıları giriş nəzarəti sistemlərinin (Access Control Systems - ACS) əsas komponentlərindən biridir. Bu siyahılar vasitəsilə hər bir subyektin sistem resurslarına giriş səlahiyyətləri dəqiq müəyyənləşdirilir və təhlükəsizlik siyasətinin tətbiqi təmin edilir.
- Əməliyyat Sistemləri: Əməliyyat sistemləri öz daxili resurslarının idarə edilməsi üçün imkanlar siyahılarından istifadə edirlər. Bu, hər bir prosesin sistemin digər hissələrinə yalnız lazımi səviyyədə giriş əldə etməsini təmin edir.
- Verilənlər Bazaları: Verilənlər bazası idarəetmə sistemləri (DBMS) də istifadəçilərin və ya proqramların verilənlərə girişi üçün imkanlar siyahılarından istifadə edir. Bu, verilənlərin tamlığını və təhlükəsizliyini qorumağa kömək edir.
- Kriptoqrafiya: Müəyyən kriptoqrafik protokollar və sistemlər də imkanlar siyahılarının prinsiplərindən istifadə edə bilər. Məsələn, bir istifadəçinin şifrələnmiş məlumatlara giriş səlahiyyəti onun özəl açarı ilə müəyyən edilə bilər.
Sinonimlər
- İmkanlar siyahısı
- Səlahiyyət siyahısı
- Giriş səlahiyyətləri siyahısı
Əlaqəli Terminlər
- Access Control List (ACL)
- Privileges
- Permissions
- Authentication
- Authorization