İntellektual mülkiyyət – faydalı bədii, texniki və ya sənaye informasiyası, bilik və ya ideyalar, real nəzarət və ya virtual istifadə təqdimatı.
İzah:
İntellektual mülkiyyət, insan zəkasının məhsulu olan yaradıcılıq və ixtiraların hüquqi müdafiəsini təmin edən bir konsepsiyadır. Bu, müəllif hüququ, patentlər, faydalı modellər, sənaye nümunələri, ticarət markaları və coğrafi göstəricilər kimi müxtəlif hüquqi vasitələrlə qorunur. İntellektual mülkiyyət hüquqları, yaradıcıların və ixtiraçıların öz əsərlərinə və ixtiralarına görə mükafatlandırılmasını və onların əqli mülkiyyətindən iqtisadi fayda əldə etmələrini təmin edir. Eyni zamanda, bu hüquqlar innovasiyanın və yaradıcılığın stimullaşdırılması üçün mühüm rol oynayır.
İstifadə Sahələri:
- Elm: Elmi kəşflər, ixtiralar, yeni texnologiyaların patentlənməsi və müdafiəsi.
- Texnologiya: Proqram təminatı, kompüter dizaynları, yeni cihazlar və texnologiyaların patentlənməsi.
- Ədəbiyyat və İncəsənət: Kitablar, musiqi əsərləri, filmlər, rəsmlər və digər əsərlərin müəllif hüququ ilə qorunması.
- Sənaye: Yeni məhsulların, proseslərin və dizaynların patentlənməsi və ticarət markaları ilə qorunması.
- Biznes: Ticarət markaları, loqo və brendlərin qorunması; kommersiya sirlərinin qorunması.
- Sosiologiya: İntellektual mülkiyyətin sosial və iqtisadi təsirləri, onun qorunması və idarə edilməsinin sosial aspektləri.
Əlavə Məlumat:
İntellektual mülkiyyət hüquqları dünya ölkələri tərəfindən müxtəlif qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir. Bu hüquqların qorunması milli və beynəlxalq səviyyədə müxtəlif təşkilatlar tərəfindən həyata keçirilir. İntellektual mülkiyyətin düzgün idarə edilməsi, innovasiyanın inkişafı və iqtisadi artım üçün çox əhəmiyyətlidir.