Mənası: Şəbəkə Ünvanının Translyasiyası (Network Address Translation)
Termin Haqqında
Nat (Network Address Translation - Şəbəkə Ünvanının Translyasiyası), bir şəbəkədəki çoxlu sayda cihazın internetə çıxışı üçün məhdud sayda ictimai IP ünvanından istifadə etməyə imkan verən bir şəbəkə ünvanı çevirmə texnologiyasıdır. Bu, şəxsi IP ünvanlarından ictimai IP ünvanlarına çevirmə prosesi vasitəsilə həyata keçirilir. Nat, bir çox ev və ofis şəbəkələrində istifadə olunur, çünki ictimai IP ünvanlarının sayı məhduddur və hər bir cihaz üçün ayrı-ayrı ictimai IP ünvanı almaq mümkün deyil.
Nat-ın İş Prinsipi
Nat routeri, şəxsi şəbəkədəki cihazların hər birinə unikal bir şəxsi IP ünvanı təyin edir. Cihazlar internetə çıxış etmək istədikdə, router onların şəxsi IP ünvanlarını ictimai IP ünvanına çevirir. Bu proses, internetdən gələn cavab paketlərinin doğru cihazın şəxsi IP ünvanına yönləndirilməsi üçün routerdə izləmə cədvəli saxlanılması ilə həyata keçirilir. Yəni, router həm getməkdə olan, həm də gəlməkdə olan paketləri izləyir və düzgün çevirilməni təmin edir.
Nat-ın Növləri
- NAT-Full Cone: Bu tip NAT-da, routerin arxasındakı hər hansı bir cihaz internetdəki istənilən yerdən əlaqə qura bilər, amma internetdəki cihazlar routerin arxasındakı cihazlarla birbaşa əlaqə qura bilməzlər.
- NAT-Restricted Cone: Bu tip NAT-da, routerin arxasındakı bir cihaz yalnız əlaqə qurduğu cihazlarla əlaqə qura bilər.
- NAT-Port Restricted Cone: Bu tip NAT-da, routerin arxasındakı cihazlar yalnız əlaqə qurduğu cihaz və portlarla əlaqə qura bilər.
- NAT-Symmetric: Bu tip NAT-da, router hər əlaqə üçün unikal bir port cütü yaradır, bu da routerin arxasındakı cihazların bir-birilə əlaqə qurmasını çətinləşdirir.
Nat-ın İstifadə Sahələri
- Şəbəkə təhlükəsizliyi: Nat, şəxsi şəbəkəni internetdəki təhlükələrdən qorumaq üçün bir müdafiə təbəqəsi kimi çıxış edir.
- IP ünvanlarının idarə edilməsi: Nat, məhdud sayda ictimai IP ünvanından istifadə edərək, çoxlu sayda cihazın internetə çıxışını təmin edir.
- İnternet servis provayderləri (ISP): ISP-lər, müştərilərinə ictimai IP ünvanlarını Nat vasitəsilə təqdim edirlər.
- Ev və ofis şəbəkələri: Nat, ev və ofis şəbəkələrində geniş istifadə olunur.