İmtinanın qeyri-mümkünlüyü – informasiyanı göndərəninin çatdırmanın sübutu ilə təmin etdiyi zəmanət və qəbul edən göndərənin eyniliyinin (şəxsiyyəti) təsdiqidir.
İzah:
Non-repudiation, informasiya texnologiyalarında və kriptoqrafiyada əhəmiyyətli bir təhlükəsizlik konsepsiyasıdır. Bu konsepsiya, informasiya göndərənin mesajı göndərdiyini və ya hər hansı bir əməliyyatı yerinə yetirdiyini inkar etməsinin qarşısını almağa yönəlib. Non-repudiation, həm göndərən tərəfindən, həm də qəbul edən tərəf tərəfindən həyata keçirilə bilər. Göndərən tərəfindən non-repudiation, mesajın göndərildiyinin dəlillərini təmin etmək, qəbul edən tərəfindən isə, mesajın kim tərəfindən göndərildiyinin təsdiqini təmin etmək deməkdir.
İstifadə sahələri:
- İnformasiya təhlükəsizliyi: Elektron imzalar, rəqəmli sertifikatlar və digər kriptoqrafik texnologiyalar non-repudiation-u təmin etmək üçün istifadə olunur.
- Elektron ticarət: Online ödənişlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün non-repudiation əsas rol oynayır. Ödənişin kim tərəfindən yerinə yetirildiyini təsdiq etmək üçün istifadə olunur.
- Hüquqi sahə: Elektron sənədlərin və müqavilələrin hüquqi etibarlılığını təmin etmək üçün non-repudiation vacibdir. Sənədin kim tərəfindən imzalandığını inkar etmək mümkün olmamalıdır.
- Səhiyyə: Xəstə məlumatlarının etibarlılığını və məxfiliyini qorumaq üçün non-repudiation tətbiq olunur.
- Bankçılıq: Maliyyə əməliyyatlarının izlənilməsi və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün istifadə edilir.
Əlaqəli terminlər:
- Elektron imza
- Rəqəmli sertifikat
- Kriptoqrafiya
- Təhlükəsizlik protokolları