Mənası: İmtiyazlı hesablar – verilən sistemdə digər istifadəçilərə “giriş hüquqları” vermək hüququna malik olan istifadəçilərə məxsus hesablar.
İzah
Privileged Accounts, yəni imtiyazlı hesablar, bir kompüter sistemində, şəbəkədə və ya proqram təminatında geniş miqyaslı idarəetmə hüquqlarına malik olan istifadəçi hesablarıdır. Bu hesablar adi istifadəçi hesablarından fərqli olaraq, sistemin həssas hissələrinə giriş əldə edə və sistem parametrlərini dəyişə bilər. Bu imtiyazlar, sistemin idarə olunması, təhlükəsizliyin təmin edilməsi və problemlərin həlli üçün vacibdir.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Texnologiyaları (İT): İmtiyazlı hesablar İT infrastrukturunun idarə edilməsində, sistemlərin konfiqurasiyasında, təhlükəsizlik yeniləmələrinin tətbiqində və problemlərin həllində geniş istifadə olunur. Sistem administratorları, şəbəkə administratorları və digər İT mütəxəssisləri bu cür hesablardan istifadə edirlər.
- Verilənlər Bazası İdarəetmə Sistemləri (DBMS): Verilənlər bazalarında, imtiyazlı hesablar verilənlər bazasının strukturunu dəyişmək, yeni istifadəçilər yaratmaq, verilənlərə giriş hüquqlarını idarə etmək kimi əməliyyatları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur. DBA (Verilənlər Bazası Administratorları) bu cür hesablara malikdirlər.
- Kiber Təhlükəsizlik: İmtiyazlı hesablar həm də hədəf ola bilər. Kiber cinayətkarlar bu hesabları ələ keçirməyə çalışırlar, çünki bu hesabların əldə edilməsi sistemə tam nəzarət imkanı verir. Buna görə də, imtiyazlı hesabların təhlükəsizliyi xüsusi diqqət tələb edir.
- Əməliyyat Sistemləri: Əməliyyat sistemlərinin idarə edilməsi üçün root (Linux/Unix) və ya Administrator (Windows) kimi imtiyazlı hesablar mövcuddur. Bu hesablar əməliyyat sisteminin bütün resurslarına tam giriş imkanı təmin edir.
Əlavə Məlumat
İmtiyazlı hesabların təhlükəsizliyi üçün güclü şifrələr, iki faktorlu autentifikasiya (2FA) və digər təhlükəsizlik tədbirlərindən istifadə edilməlidir. İmtiyazlı hesabların sayı minimum səviyyədə saxlanılmalı və yalnız ehtiyac olan istifadəçilərə verilməlidir. Hesabların fəaliyyəti də izlənilməlidir ki, hər hansı şübhəli fəaliyyət aşkar olunsun.