Mənası: Risk analizi − sistemin və onun ayrı-ayrı komponentlərinin təhlükəsizliyinə olan təhdidlərin identifikasiyası, onların xarakteristikalarının və potensial təsirlərinin qiymətləndirilməsi, həmçinin bu təhdidlərin idarə olunması üçün strategiyaların müəyyən edilməsi prosesidir.
Tərif
Risk analizi, potensial zərərlərin və onların ehtimalının müəyyən edilməsi, qiymətləndirilməsi və idarə edilməsi üçün sistemli bir yanaşmadır. Bu proses, mümkün təhlükələrin aşkarlanması, onların təsirlərinin qiymətləndirilməsi və həmin təsirlərin azaldılması üçün tədbirlərin planlaşdırılması mərhələlərini əhatə edir. Risk analizi, qərar qəbul etmə prosesini daha məlumatlı və effektiv edərək, qeyri-müəyyənlikləri minimuma endirməyə çalışır.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Texnologiyaları (İT): İT sistemlərinin təhlükəsizlik risklərinin qiymətləndirilməsi, məlumat itkisi, sistem dayanması və digər potensial problemlərin qarşısının alınması.
- Maliyyə: İnvestisiya qərarlarının qəbulunda, portfel diversifikasiyasında və risklərin idarə edilməsində istifadə olunur.
- Səhiyyə: Xəstə təhlükəsizliyi, epidemiya risklərinin qiymətləndirilməsi və tibbi səhvlərin qarşısının alınması kimi sahələrdə tətbiq olunur.
- Layihə İdarəetməsi: Layihələrin uğursuzluq risklərinin müəyyənləşdirilməsi və idarə olunması, layihənin vaxtında və büdcəyə uyğun tamamlanması üçün.
- Ekologiya: Ekoloji risklərin qiymətləndirilməsi, ətraf mühitin qorunması üçün tədbirlərin planlaşdırılması.
- Sənaye: İstehsal proseslərindəki təhlükəsizlik risklərinin azaldılması, işçi sağlamlığının qorunması.
- Biznes: Yeni biznes layihələrinin potensial risklərinin qiymətləndirilməsi, biznes davamlılığının təmin edilməsi.
Risk Analizi Metodları
Risk analizi müxtəlif metodlarla aparıla bilər, bunlara aşağıdakılar daxildir:
- FMEA (Failure Mode and Effects Analysis): Arızaların mümkün səbəblərinin və onların nəticələrinin təhlili.
- FTA (Fault Tree Analysis): Arızaların baş vermə səbəblərinin qrafik təsviri.
- SWOT Analizi: Güclü və zəif tərəflərin, imkanların və təhdidlərin təhlili.
- Monte Karlo Simulyasiyası: Ehtimal modelləri vasitəsilə risklərin qiymətləndirilməsi.