Transport Layer Security (TLS) – Nəqliyyat Səviyyəsinin Təhlükəsizliyi – İnternet üzərindən məlumat ötürülməsini təmin edən bir protokoludur. TLS, məlumatların gizliliyi, bütövlüyü və autentifikasiyasını təmin edərək, iki tərəf arasında etibarlı kommunikasiya yaradır. Əvvəllər SSL (Secure Sockets Layer) kimi tanınırdı, lakin SSL-in təkmilləşdirilmiş versiyası kimi TLS istifadə olunur və indiki vaxtda SSL termini demək olar ki, tamamilə TLS ilə əvəz olunmuşdur.
İstifadə Sahələri:
- İnternet: Web brauzerləri ilə veb serverləri arasındakı əlaqələrin təhlükəsizliyini təmin edir (HTTPS protokolu vasitəsilə). Bu, istifadəçilərin şəxsi məlumatlarının (məsələn, kredit kartı məlumatları, şifrələr) qorunmasını təmin edir.
- Elektron Poçt: Elektron poçt mesajlarının şifrələnməsi və autentifikasiyası üçün istifadə olunur (məsələn, S/MIME protokolu vasitəsilə).
- İnternet Telefonu: İnternet üzərindən səs və video zənglərinin təhlükəsizliyini təmin edir.
- Mobil Əlaqələr: Mobil cihazlar arasında məlumat mübadiləsinin təhlükəsizliyini təmin edir.
- Virtual Şəbəkələr (VPN): VPN-lər vasitəsilə məlumatların təhlükəsiz şəkildə ötürülməsini təmin edir.
- Onlayn Oyunlar: Onlayn oyunlarda istifadəçilərin məlumatlarının və əlaqələrinin təhlükəsizliyini təmin edir.
İş Prinsipi:
TLS, bir neçə mərhələdə işləyir: əl sıxma (handshake), şifrələmə, məlumat ötürülməsi və sessiyanın bağlanması. Əl sıxma mərhələsində iki tərəf özünü təsdiqləyir və şifrələmə üçün açar mübadiləsi həyata keçirilir. Sonra məlumatlar şifrələnir və ötürülür. Sessiyanın sonunda əlaqə bağlanır.
Əlaqədar Terminlər:
- SSL (Secure Sockets Layer)
- HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure)
- S/MIME (Secure/Multipurpose Internet Mail Extensions)
- PSK (Pre-Shared Key)
- Diffie-Hellman Key Exchange