Mənası: Threat and Risk Assessment - Təhdidin və Riskin Qiymətləndirilməsi
Termin haqqında geniş məlumat:
TRA (Threat and Risk Assessment) təhlükəsizlik sahəsində geniş istifadə olunan bir termindir. Bu termin, potensial təhdidlərin və onların nəticəsində yaranacaq risklərin sistemli şəkildə müəyyən edilməsi, təhlil edilməsi və qiymətləndirilməsi prosesini ifadə edir. Proses əsasən təhdidlərin identifikasiyası, onların ehtimalının və təsirinin qiymətləndirilməsi, risk səviyyəsinin müəyyən edilməsi və risklərin idarə edilməsi üçün strategiya hazırlanması mərhələlərindən ibarətdir.
TRA-nın tətbiq olunduğu sahələr:
- İnformasiya Təhlükəsizliyi: İnformasiya sistemlərinə qarşı potensial təhdidlərin (məsələn, kiber hücumlar, məlumat sızması) və bu təhdidlərin yaratdığı risklərin qiymətləndirilməsində istifadə olunur. Bu qiymətləndirmə nəticəsində təhlükəsizlik tədbirləri planlaşdırılır və həyata keçirilir.
- Fiziki Təhlükəsizlik: Bina və obyektlərin fiziki təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün potensial təhdidlərin (məsələn, oğurluq, vandalizm, terrorizm) və onların yarada biləcəyi risklərin qiymətləndirilməsində istifadə olunur. Bu qiymətləndirmələr təhlükəsizlik sistemlərinin dizaynı və həyata keçirilməsində əsas rol oynayır.
- Biznes Davamlılığı: Müəssisələrin fəaliyyətinin davamlılığını təmin etmək üçün potensial təhdidlərin (məsələn, təbii fəlakətlər, texniki nasazlıqlar) və onların yarada biləcəyi risklərin qiymətləndirilməsində istifadə olunur. Bu qiymətləndirmə nəticəsində risklərin azaldılması və biznes davamlılığının təmin edilməsi üçün planlar hazırlanır.
- Layihə İdarəetməsi: Layihələrin həyata keçirilməsi zamanı yaranacaq potensial risklərin (məsələn, büdcə çatışmazlığı, vaxt itkisi, texnoloji problemlər) müəyyən edilməsi, təhlil edilməsi və idarə edilməsi üçün istifadə oluna bilər.
TRA prosesinin mərhələləri:
- Təhdidlərin müəyyən edilməsi
- Hər bir təhdidin ehtimalının qiymətləndirilməsi
- Hər bir təhdidin təsirinin qiymətləndirilməsi
- Risk səviyyəsinin hesablanması
- Risklərin idarə edilməsi üçün strategiya hazırlanması
- Risklərin monitorinqi və nəzarəti