Dağıstan adı, coğrafi mövqeyinə əsaslanan təsviri bir addır və "dağlar ölkəsi" mənasını verir. Bu ad, ərazinin əsasən dağlıq relyefə malik olmasını dəqiq və aydın şəkildə əks etdirir. Dağıstan Respublikasının (MR) adı da bu coğrafi xüsusiyyətdən qaynaqlanır.
Daha dəqiq olaraq, "Dağıstan" sözü iki hissədən ibarətdir: "dağ" və "stan". "Dağ" sözü Azərbaycan türkcəsində də olduğu kimi, yüksək əraziləri, dağları bildirir. "Stan" isə Farsca mənşəli bir şəkilçi olub, "-ların ölkəsi", "-ların diyarı" mənasını verir. Beləliklə, "Dağıstan" sözü əslində "dağların ölkəsi", "dağlıq ölkə", və ya "dağlar diyarı" kimi tərcümə oluna bilər.
Bu ad sadəcə bir coğrafi təsvir deyil, həm də regionun tarixini, mədəniyyətini və həyat tərzinin dağlıq relyeflə sıx bağlı olduğunu əks etdirir. Dağların dik yamacları, dərələr, çaylar və yüksək zirvələr həm insanların yaşayış tərzini, həm də mədəniyyətini formalaşdırmışdır. Dağıstan xalqlarının tarixi, adət-ənənələri və həyat tərzi dağlarla bağlıdır. Bu, adı daha da əhəmiyyətli və mənalı edir.
Maraqlı bir məqam kimi, "stan" şəkilçisi bir çox Orta Asiya və Qafqaz toponimlərində (coğrafi adlarda) rast gəlinir. Bu, bu regionların tarixi və mədəni əlaqələrini göstərir. Dağıstan adı, həm öz coğrafi xüsusiyyətlərini dəqiq ifadə edir, həm də regionun zəngin tarix və mədəniyyətinə işarə edir.