İmamət adı, ərəb mənşəli "İmam" sözündən törəmişdir və bir çox mənaları özündə birləşdirən zəngin bir termindir. Sadəcə "imamlıq" deməklə onun əhatə dairəsini tam əks etdirmək mümkün deyil.
Ən geniş mənasıyla İmamət, bir qrupa, cəmiyyətə və ya ümmətə dini və ruhani rəhbərlik etmək deməkdir. Bu rəhbərlik, namaz qılınmasında öncülük etməkdən (namaz imamı) çox daha geniş bir konsepsiyadır. İmam, yalnız dini ayinlərin icrasında deyil, həmçinin əxlaqi və ictimai həyatın tənzimlənməsində də önəmli rol oynayır. O, ümməti doğru yola yönəltmək, dini dəyərləri qorumaq və yaymaq, ədaləti təmin etmək məsuliyyətini daşıyır.
İmamət, həmçinin spesifik bir məzhəb içərisində dini rəhbərlik etməni də ifadə edir. Müxtəlif İslam məzhəblərində (Sünni, Şiə və s.) fərqli imam anlayışları mövcuddur. Şiə İslamında, məsələn, İmam adı Peyğəmbərin (s.ə.s) varislərinə, ilahi hidayətin daşıyıcılarına verilir və onlara xüsusi bir müqəddəslik atfedilir. Sünni İslamda isə İmam daha çox namaz qıldıran şəxs, yaxud da dini lider kimi başa düşülür.
Tarix boyu müxtəlif alimlər, müfəssirlər və ilahiyyatçılar İmamət anlayışını müxtəlif perspektivlərdən araşdırmış, onun mahiyyəti və əhəmiyyəti barədə dərin təhlillər aparmışlar. Bu təhlillər, İmamət anlayışının yalnız dini liderlikdən ibarət olmadığını, eyni zamanda ədalət, hikmət, elm və əxlaq kimi dəyərləri də özündə birləşdirən mürəkkəb bir konsepsiya olduğunu göstərir.
Beləliklə, İmamət sadəcə bir vəzifə adı deyil, dini rəhbərliyin, ictimai məsuliyyətin və ilahi hidayətin simvolu olan mürəkkəb və çoxşaxəli bir anlayışdır. Onun mənasını tam dərk etmək üçün İslam tarixi, fəlsəfəsi və təsəvvüfünün dərinliklərinə nüfuz etmək lazımdır.