İstanbul adı, tarix boyu bir çox mədəniyyətə ev sahibliyi etmiş bu möhtəşəm şəhərin zəngin tarixini və coğrafi mövqeyini əks etdirən maraqlı bir etimolojiyə malikdir. Ən geniş qəbul edilən nəzəriyyə, adın “istin polis” söz birləşməsindən törədiyini irəli sürür. “İstin” sözü “gedirəm” mənasını verən bir fel olub, “polis” isə qədim yunanca “şəhər” mənasını daşıyan “polis” sözündəndir. Beləliklə, “istin polis” ifadəsi “şəhərə gedirəm” və ya daha geniş mənada, “şəhərə doğru yol alıram” kimi tərcümə edilə bilər.
Ancaq bu sadə tərcümə, İstanbulun əsrlər boyu qazandığı əhəmiyyəti tam əks etdirmir. Tarixi mənbələrə əsasən, “istin polis” ifadəsi şəhərin coğrafi mövqeyini və Boğazın strateji əhəmiyyətini vurğulayır. Qara dənizdən Mərmərə dənizinə, oradan isə Egey dənizinə açılan bu əhəmiyyətli su yolunda yerləşən Konstantinopol (İstanbulun qədim adı) dünyanın müxtəlif guşələrindən gələn ticarət yollarının kəsişmə nöqtəsi idi. Beləliklə, “şəhərə gedirəm” ifadəsi sadəcə bir coğrafi yerləşməni deyil, həm də dünyanın müxtəlif mədəniyyətlərini bir araya gətirən, qlobal ticarətin mərkəzi olan bir şəhərə doğru gedilməsini təmsil edir.
Zaman keçdikcə, “istin polis” ifadəsi fonetik dəyişikliklərə məruz qalaraq “İstanbul” formasını almışdır. Bu dəyişikliklər dilin təkamülünü və şəhərin adının əsrlər boyu insanların dilində necə yaşamasını göstərir. Bu gün Türkiyənin ən böyük şəhəri olan İstanbul, sadəcə bir coğrafi ad deyil, tarix, mədəniyyət və ticarətin qovuşduğu, möhtəşəm bir tarixə sahib dünya miqyaslı bir metropoldir. Adının mənasının bu dərinliyi İstanbulun əzəmətini daha da aydın şəkildə ortaya qoyur.
Qısacası, İstanbul adı, sadəcə "şəhərə gedirəm" mənasından daha çox şey ifadə edir. O, tarixin, coğrafiyanın, mədəniyyətlərin və ticarətin qovuşduğu bir məkanı, əsrlər boyu davam edən bir yolculuğu və dünyanın diqqətini özünə cəlb edən möhtəşəm bir şəhəri təmsil edir.