Bayıl adı, Azərbaycan toponimləri arasında qədim tarixə və zəngin mənaya malik olan nadir adlardan biridir. Sadəcə "elin-ilin bəyi; varlı-dövlətli el" kimi qısa bir izah, adın gerçək dərinliyini əks etdirmir.
Əslində, "Bayıl" sözünün etimologiyası bir neçə təfsirin mövcudluğunu göstərir. Birinci və daha geniş yayılmış fikir, adın "bay" (varlı, zəngin) və "ıl" (yer, məkan) sözlərindən törədiyidir. Bu təfsir, Bayılın əvvəllər varlı və güclü bir tayfanın, yaxud da elin məskən yeri olduğunu göstərir. Onların iqtisadi və siyasi gücü, torpağın məhsuldarlığı və ya strateji əhəmiyyəti ilə əlaqələndirilə bilər. "Bəy" titulu isə bu gücün simvolu kimi qəbul edilə bilər.
Başqa bir təfsir isə "bay" sözünün "qərb küləyi" mənasını daşıdığını irəli sürür. Bu halda "Bayıl" "qərb küləyinin əsdiyi yer" kimi tərcümə oluna bilər. Belə bir təfsir, ərazinin coğrafi mövqeyi və iqlim xüsusiyyətləri ilə bağlı ola bilər. Tarixi mənbələrdə Bayılın dənizkənarı mövqeyinin qeyd edilməsi bu fikri dəstəkləyir.
Hər iki təfsirin də özünəməxsus arqumentləri olsa da, həqiqətdə "Bayıl" adının tam mənası bu iki mənanın birləşməsindən yaranmış ola bilər. Yəni, qərb küləyinin əsdiyi, eyni zamanda varlı və güclü bir tayfanın yaşadığı bir yer.
Qeyd etmək lazımdır ki, tarixi mənbələr və arxeoloji qazıntılar Bayılın qədim tarixə malik olduğunu təsdiq edir. Bu, adın mənasının araşdırılmasını daha da maraqlı edir və bir çox fərziyyələrin irəli sürülməsinə səbəb olur. Beləliklə, "Bayıl" adı sadəcə bir coğrafi ad deyil, əsrlər boyu toplanmış tarixi, coğrafi və mədəni qatların məcmusudur.