Fəraiz, ərəb mənşəli bir söz olub, İslam hüququnun əsasını təşkil edən vacib və ayrılmaz bir sahəsini təmsil edir. Bu sahə, əsasən miras hüququnu, yəni vəfat edən bir şəxsin əmlakının varisləri arasında bölüşdürülməsi qaydalarını əhatə edir.
Fəraiz, sadəcə mirasın bölüşdürülməsi ilə məhdudlaşmır; bunun arxasında dərin ictimai, iqtisadi və əxlaqi dəyərlər yatır. İslamın ədalət prinsipinə əsaslanan bu sistem, hər bir varisin qanuni hüquqlarını qoruyur və onların sosial təminatını tənzimləyir. Mirasın bölüşdürülməsi zamanı qohumluq dərəcələri, cinsiyyət, evlilik vəziyyəti kimi amillər nəzərə alınır.
Fəraiz qaydaları, Qurani-Kərimdə və Peyğəmbər hədislərində əks olunmuşdur. Bu qaydaların tətbiqi əsr boyu müxtəlif fikirlər və təfsirlərə səbəb olmuş, müxtəlif məzhəblərin özünəməxsus fəqih və alimlərinin bu sahədə müxtəlif yanaşmalarını ortaya qoymuşdur. Bu müxtəlifliyin səbəbi, qaydaların tətbiqində yaranan bəzi mürəkkəb halların və mübahisələrin mövcudluğudur.
Fəraizin əhəmiyyəti, İslam cəmiyyətinin sosial sabitliyinin və ədalətli quruluşunun təmin edilməsindəki roluna dayanır. Bu sistem, həm varislərin hüquqlarını qoruyur, həm də miras məsələlərində yaranacaq mübahisələrin qarşısını almaqla ictimai sülhü qoruyur. Beləliklə, Fəraiz sadəcə hüquqi bir termin deyil, İslamın ədalətə, əxlaqa və sosial harmoniyaya verdiyi önəmin bir göstəricisidir.
Maraqlı bir məqam olaraq, Fəraiz qaydaları əsrlər boyu davam edən təcrübənin və alim müzakirələrinin məhsuludur. Bu qaydalar, həm də müasir hüquq sistemlərinə təsir göstərmişdir. Bir çox ölkənin miras hüququ qanunvericiliyində Fəraiz prinsiplərinin izlərini görmək mümkündür.