Aşkar: Görünən, bilinən, açıq, aydın olan; gizli olmayan, pərdə arxasında olmayan məna daşıyır. Həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda istifadə oluna bilir. Məsələn, aşkar həqiqət, aşkar səma, aşkar düşmən kimi.
Antonimlər:
Gizli
Gizli: Aşkarın əksidir. Görünməyən, bilinməyən, açıq olmayan, gizlənmiş, pərdə altında qalmış mənalarını ifadə edir. Həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda istifadə olunur. Məsələn, gizli niyyət, gizli görüş, gizli düşmən kimi. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Gizli informasiya, gizli məqsəd kimi ifadələr xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Gizli görüşlərdə, qaranlıq köşələrdə qurulan planlar tez-tez aşkar olurdu.
Xəlvət
Xəlvət: Aşkarın əks mənasında, təklikdə, kimsəsiz, gizlincə baş verən və ya yerləşən şeyləri ifadə edir. Əsasən, təklik və gizlilik vurğulanır. Məsələn, xəlvət görüş, xəlvət söhbət, xəlvət məkan. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda tez-tez istifadə olunur, xüsusilə də şəxsi və ya gizli görüşləri təsvir etmək üçün.
Bu aşkar bir mətləbdir; bəyana ehtiyacı yoxdur. Mən gərək sözümü Axund ağaya xəlvət deyim.
Qaranlıq
Qaranlıq: Bu antonim, daha çox metaforik mənada aşkarın əksini ifadə edir. Aydın olmayan, anlaşılmaz, qeyri-müəyyən, şübhəli vəziyyəti bildirir. Məsələn, qaranlıq gələcək, qaranlıq keçmiş, qaranlıq məsələ kimi. Həm konkret (işığın olmaması), həm də mücərrəd (anlaşılmazlıq) mənalarda istifadə olunur. Ədəbiyyatda metaforik mənalarda istifadəsi daha geniş yayılmışdır.
Qaranlıq keçmişi unutmaq, parlaq gələcəyə doğru addımlamaq lazımdır.
Məxfili
Məxfili: Gizlilik, sirrlilik, kiməsə məlum olmayan şeyləri ifadə edir. Bu antonim, məlumatın, hadisənin, düşüncənin gizli saxlanması ilə bağlıdır. Məsələn, məxfili müqavilə, məxfili məlumat, məxfili saxlamaq ifadələrində istifadə olunur. Hüquqi və inzibati sənədlərdə, eləcə də gündəlik danışıqda rast gəlinir.