Azğınlıq – həddini aşma, nəzarətdən çıxma, qaydalara əməl etməmə, vəhşilik, qəddarlıq, əxlaqsızlıq və ya yaramazlıq hallarının ifadəsi. Mənfi bir keyfiyyət kimi qəbul edilir və müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur: davranışlarda, hisslərdə, təbiətdə və s.
Antonimlər:
Mədəniyyət
Mədəniyyət azğınlığın əksinə olaraq, cəmiyyətdə qəbul edilmiş davranış normalarına, əxlaqa, hörmətə və nizam-intizamlılığa əməl etməni ifadə edir. Mədəniyyət insanın özünüidarəetmə qabiliyyəti, tərbiyəsi və cəmiyyətə inteqrasiyası ilə bağlıdır. Həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə özünü göstərən bir anlayışdır. Mədəniyyətli insan öz hərəkətlərinə, sözlərinə və əməllərinə nəzarət edir, başqalarına hörmətlə yanaşır və qəbul edilmiş qaydalara əməl edir. Bu antonim cütü ədəbiyyatda, dilçilikdə və gündəlik həyatda geniş istifadə olunur.
Əli öz təvazökarlığı və mədəniliyi ilə dostlarından fərqlənir.
Nizam
Nizam, azğınlığın əksinə olaraq, qayda-qanuna, düzənə və tənzimlənməyə istinad edir. Nizamlılıq, həyatın müxtəlif sahələrində, məsələn, cəmiyyətdə, təbiətdə və ya sistemlərdə səliqə-sahmana, təşkilata və strukturlaşdırılmış hərəkətə əməl etməni təmin edir. Azğınlıq nizamın pozulması, qarışıqlıq və xaos yaradır. Nizam sözü, daha çox ictimai həyat, inzibati strukturlar və təbiət hadisələri ilə bağlı kontekstlərdə istifadə olunur.
Təvazökarlıq
Təvazökarlıq azğınlığın əksidir, çünki azğınlıq həddən artıq özünəinam, özünü göstərmə və həddini aşma ilə müşayiət olunur. Təvazökarlıq isə öz qabiliyyətlərini şişirtməmək, özünü digərlərindən üstün tutmamaq və təəssübkeş olmaq deməkdir. Bu antonim cütü daha çox əxlaqi və etik kontekstlərdə istifadə olunur.
Səliqə
Səliqə azğınlığın əksinə olaraq, düzenə, nəzarətə və hər şeyin öz yerində olmasına istinad edir. Azğınlıq isə qarışıqlıq, dağınıqlıq və nəzarətsizliyi ifadə edir. Səliqə həm maddi, həm də mənəvi sahələrdə tətbiq oluna bilər. Məsələn, səliqəli ev, səliqəli yazı, səliqəli düşüncə.