Mədəniyyətli sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "mədəni" sözünün 1-ci mənasına istinad edərək izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş və dəqiq deyil. "Mədəniyyətli" sadəcə "mədəni" olmaqdan daha çox məna daşıyır.
Mədəniyyətli insan, sadəcə olaraq ədəbiyyat, incəsənət və tarix kimi sahələrə bələd olmaqdan daha artıqdır. Bu, həmçinin mənəvi dəyərlərə, etik davranış qaydalarına riayət etmək, hörmətli, nəzakətli, tolerant və başqalarına qarşı anlayışlı olmaq deməkdir. Onlar öz hərəkətləri və sözləri ilə ətrafdakılara hörmət və ehtiram göstərirlər. Mədəniyyətli insan özünü cəmiyyətə faydalı etməyə çalışır, həm fərdi, həm də ictimai inkişaf üçün çalışır.
Cəlil Məmmədquluzadənin "Onlar mədəniyyətli adamlardır" ifadəsi dəqiq bir təsvir olsa da, bu ifadənin arxasında gizlənən dərin mənaları göstərmir. Mədəniyyətli olmaq, sadəcə bir etiket deyil, daim inkişaf etmək, öyrənmək və özünü təkmilləşdirmək prosesidir. Bu, bir həyat tərzi, bir fəlsəfədir.
Beləliklə, "mədəniyyətli" sözünün mənası, ümumi mədəni biliklərin olmasından daha çox, insanın mənəvi keyfiyyətləri, əxlaqi davranışları, cəmiyyətə inteqrasiya səviyyəsi və ümumi inkişafı ilə əlaqədardır. Bu, Cəlil Məmmədquluzadənin fikrində gizli olmasına baxmayaraq, lüğətlərdə daha dəqiq və geniş şəkilə salınmalıdır.