Bağlamaq – bir şeyi digərinə birləşdirmək, möhkəm bir şəkildə bir yerə bağlamaq, qapı, pəncərə kimi şeyləri bağlamaq, qapanmaq mənasını verən fe'ldir. Həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə olunur.
Antonimlər:
Açmaq
Açmaq – bağlanmış olanı açmaq, açıq vəziyyətə gətirmək mənasını bildirir. Bu antonim cütü əsasən konkret mənada, qapı, pəncərə, sandıq, qutu və s. əşyaların bağlanılması və açılması ilə bağlı istifadə olunur. Məişətdə, texnikada və gündəlik danışıq dilində geniş yayılmışdır.
Nümunələr:
Nahar etmək bəhanəsi ilə qapını bağladım. (Ə.Vəliyev)
Bu saatda qayıdarıq, fikir eləmə, sandıqları aç! (M.F.Axundzadə)
Boşaltmaq (kontekstə bağlı)
Bəzi kontekstlərdə "bağlamaq" "bağlı saxlamaq", "içini doldurmaq" mənasında istifadə olunarsa, antonimi "boşaltmaq" ola bilər. Məsələn, "çəni bağlamaq" - "çəni boşaltmaq"; "yolu bağlamaq" (maneə törətmək) - "yolu boşaltmaq" (maneəni aradan qaldırmaq). Bu antonim cütü əsasən konkret mənada, əşyaların doldurulması və boşaldılması ilə bağlı istifadə olunur. Məişət və texniki dilə aiddir.
Ayırmaq (kontekstə bağlı)
"Bağlamaq" sözü iki şeyin bir-birinə birləşdirilməsi mənasında işlənsə, onun antonimi "ayırmaq" ola bilər. Məsələn, "iki ağacı bir-birinə bağlamaq" - "iki ağacı bir-birindən ayırmaq". Bu istifadə daha çox konkret mənalarda, əşyaların bir-birindən ayrılması ilə bağlıdır. Kənd təsərrüfatı, inşaat və digər sahələrdə rast gəlinir.
Sərbəst buraxmaq (kontekstə bağlı)
"Bağlamaq" sözü məcazi mənada, məsələn, bir kəsi məhdudlaşdırmaq, hərəkət azadlığını məhdudlaşdırmaq mənasında istifadə oluna bilər. Bu halda antonimi "sərbəst buraxmaq" ola bilər. Məsələn, "əsir bağlamaq" - "əsiri sərbəst buraxmaq". Bu antonim cütü həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Tarixi, ədəbi və gündəlik danışıq dilində rast gəlinir.