Barbarlıq – mədəniyyətin, tərbiyənin, incəliyin əksini təşkil edən, vəhşiliyə, qabaqlığa, qəddarlığa əsaslanan hərəkət və davranışlar, adət-ənənələr, həyat tərzi.
Antonimlər:
Mədəniyyət: Barbarlıq və mədəniyyət anlayışları bir-birinin tam əksidir. Barbarlıq vəhşiliyi, qabaqlığı, qəddarlığı əks etdirirkən, mədəniyyət inkişaf etmiş, zərif, incə davranışları, adət-ənənələri, həyat tərzini ifadə edir. Mədəniyyət bir xalqın və ya cəmiyyətin tarixi, incəsənəti, ədəbiyyatı, elmi nailiyyətləri ilə xarakterizə olunur. Bu antonim cütü həm sosial elmlərdə, həm də gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. Məsələn, "onun davranışı barbarlıqdan uzaq, mədəniyyət nümunəsi idi" ifadəsində antonimlərin əks-səda verməsi aydın görünür.
Tərbiyəlilik: Barbarlıq qeyri-tərbiyəli, kobud, hörmətsiz davranışları ifadə edirsə, tərbiyəlilik hörmət, nəzakət, incəlik və nizam-intizamı bildirir. Tərbiyəlilik anlayışı əsasən insanın sosial davranışlarına aiddir və ailə, məktəb və cəmiyyət tərəfindən formalaşır. "O, barbarlıqdan uzaq, çox tərbiyəli bir insan idi" cümləsi bu antonim cütünün münasibətini göstərir. Bu antonim, əsasən məişət dilində daha çox istifadə olunur.
İncəlik: Barbarlıq kobudluq, qabaqlıq, qəddarlıq ilə əlaqələndirilirsə, incəlik zəriflik, nəzakət, duyğu hissi ilə bağlıdır. İncəlik əsasən incəsənət, ədəbiyyat, musiqi kimi sahələrdə istifadə olunan bir anlayışdır, lakin insan davranışlarına tətbiq oluna bilər. "Onun davranışında heç bir barbarlıq əlaməti yox idi, əksinə incəlik hiss olunurdu" kimi nümunələr bu antonim cütünün münasibətini göstərir. Ədəbiyyatda daha çox rast gəlinir.
Nəzakət: Barbarlıq nəzakətsizlik, kobudluq, hörmətsizliklə əlaqədardırsa, nəzakət mehribanlıq, hörmət, nəvaziş, incəlik deməkdir. Nəzakət anlayışı sosial ünsiyyətin əsas prinsiplərindən biridir və gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. "Belə rəftar barbarlıqdan başqa bir şey deyil, nəzakət əlaməti yoxdur" ifadəsi antonimlərin münasibətini göstərir. Məişət dilində və ədəbiyyatda istifadə edilir.
Rica edirəm, sözlərinizə diqqət edin, yüksək cəmiyyətdə belə rəftar barbarlıqdır. (C.Cabbarlı)