Bələmək – bir şeyi, birini yavaş-yavaş, diqqətlə irəli aparmaq, yönləndirmək, istiqamətləndirmək mənasını verir. Ümumiyyətlə, hərəkətə təkan verməklə yanaşı, nəzarət və yönləndirməni də əhatə edir.
Antonimlər:
Açmaq
Bələməyin antonimi olan "açmaq" sözü, bir şeyi bağlanmış vəziyyətdən ayırmaq, maneəni aradan qaldırmaq, yol vermək mənalarını ifadə edir. "Bələmək" daha çox yavaş və diqqətli hərəkəti ifadə edərkən, "açmaq" daha sürətli və qətiyyətli bir prosesi ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən məişət həyatında, həmçinin ədəbiyyatda müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur. Məsələn, "qapını bələmək" və "qapını açmaq" ifadələrini müqayisə etsək, birincisi daha yavaş və ehtiyatlı hərəkəti, ikincisi isə qəfil və tez hərəkəti bildirir.
Süngülər açmayan yolu açdın; Qələmindən cavahirat saçdın (A.Səhhət).
Boşaltmaq
Bəzi hallarda "bələmək" sözü bir yerə yavaş-yavaş doldurmaq, toplamaq mənasında işlənə bilər. Bu mənada onun antonimi "boşaltmaq" olur. "Boşaltmaq" bir yerin içində olan əşyaları, mayeləri və s. çıxarmaq, təmizləmək mənasını verir. Bu antonim cütlüyünün əsas istifadə sahəsi məişət həyatıdır. Məsələn, "çantanı bələmək" (yavaş-yavaş doldurmaq) və "çantanı boşaltmaq" ifadələri bu antonim cütlüyünün fərqli mənalarını göstərir.
Sərbəst buraxmaq
Əgər "bələmək" sözü birinin hərəkətini məhdudlaşdırmaq, nəzarət altında saxlamaq mənasında istifadə olunursa, onda onun antonimi "sərbəst buraxmaq" olur. "Sərbəst buraxmaq" bir şeyə və ya birinə hərəkət azadlığı vermək, məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq deməkdir. Bu antonim cütü daha çox məcazi mənada, ədəbiyyatda istifadə olunur.