Bükmək – bir cismi, əşyanı, materialı və ya nəyisə qatlanaraq, bükülərək, əyilərək formasını dəyişməsi deməkdir. Bu həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.
Antonimlər:
Açmaq
Açmaq antonimi "bükmək" sözünün əksini ifadə edir. Əgər "bükmək" bir şeyin qatlanmasını, əyilməsini bildirirsə, "açmaq" isə bunun əksinə, qatlanmış, bükülmüş və ya əyilmiş bir şeyin düzəldilməsi, açılmasını ifadə edir. Bu antonim cütü həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Fiziki mənada bir kitabın, qatlanmış kağızın, qapının, pəncərənin açılması, məcazi mənada isə bir mövzunun, sirrin, yolun açılması kimi mənalarda işlənir.
Qadın sualımın bir müsahibə şəkli aldığını görüncə əlindəki kitabı bükdü (S.Hüseyn); Yenə Səmayənin açılmış başı; Qara hörükləri titrədir külək (H.Hüseynzadə).
Nümunə: O, bükülmüş kağızı açdı və məktubu oxudu.
Düzəltmək
Düzəltmək, bəzi hallarda "bükmək" sözünün antonimi kimi çıxış edə bilər. Əgər "bükmək" nəticəsində əşyanın formasında dəyişiklik olubsa və bu dəyişiklik istənilməyən bir haldırsa, "düzəltmək" bu deformasiyanı aradan qaldırmaq, əşyanın əvvəlki formasına qaytarmaq mənasında istifadə olunur. Bu mənada antonimlik daha çox bükülmənin nəticəsində əmələ gələn qırılma və ya deformasiya hallarında özünü göstərir.
Nümunə: Qırılmış budağı düzəltməyə çalışdı, ancaq bacarmadı.
Yaymaq
Bəzi hallarda, əgər "bükmək" bir şeyin qatlanaraq kiçildilməsi mənasında istifadə olunursa, "yaymaq" antonimi kimi çıxış edə bilər. "Yaymaq" bir şeyin səpələnməsi, genişləndirilməsi və ya bükülmüş haldan açılıb düzəldirilməsi mənasını verir.
Nümunə: O, bükülmüş xəritəni yaydı və yolu tapdı.