Cəsarətlilik – qorxu və təhlükə qarşısında iradənin gücü, cəsurluq, qətiyyətlilik, risk etmək qabiliyyəti deməkdir. Bu keyfiyyət həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə müsbət nəticələrə gətirib çıxara bilər. Cəsarətlilik müxtəlif sahələrdə, o cümlədən hərbi işlərdə, siyasətdə, elmdə və hətta gündəlik həyatda özünü göstərir. Cəsarətli insanlar çətinliklərlə üz-üzə qalmaqdan çəkinmirlər və hədəflərinə çatmaq üçün risk etməkdən qorxmur.
Antonimlər:
Acizlik
Acizlik cəsarətliliyin tam əksidir. Bu, qorxu, qeyri-qətiyyətlilik və hərəkətsizliyi əks etdirən bir vəziyyətdir. Aciz insan çətinliklərlə qarşılaşdıqda geri çəkilməyə meylli olur və risk etməkdən çəkinir. Acizlik həm fiziki, həm də mənəvi ola bilər. Fiziki acizlik bədən qüvvəsinin olmaması, mənəvi acizlik isə iradənin zəifliyi ilə bağlıdır. Acizlik ədəbiyyatda, xüsusilə psixoloji portretlərin yaradılmasında tez-tez istifadə olunur. Məişətdə acizlik insanın həyatında müxtəlif problemlərə səbəb ola bilər.
"Bu yarışda cəsarətlilik göstərdi. Acizlik adamın birinci düşmənidir, yadında saxla." (M.İbrahimov)
Qorxaqlıq
Qorxaqlıq cəsarətliliyin digər bir antonimidir və təhlükə və ya çətinliklərlə qarşılaşdıqda güclü qorxu hissi ilə xarakterizə olunur. Qorxaq insan təhlükədən qaçmağa çalışır və risk etməkdən çəkinir. Qorxaqlıq həm fərdi, həm də ictimai həyatda mənfi nəticələrə səbəb ola bilər. Ədəbiyyatda qorxaqlıq əsasən mənfi qəhrəmanların xarakteristikasında öz əksini tapır. Məişətdə qorxaqlıq insanın həyatında çətinliklərə və problemlərə səbəb olur.
Sarsıntı
Sarsıntı termini daha çox mənəvi cəsarətin zəifləməsini, iradənin sarsılmasını ifadə edir. Cəsarətli insanın qarşılaşdığı ağır sınaqlar nəticəsində onun iradəsi sarsıla, ümidini itirməyə başlayar. Bu, müvəqqəti bir haldır və həmişə qorxaqlıq və acizlik kimi davamlı bir xüsusiyyət deyil. Ədəbiyyatda və həyatda sarsıntı insanın ruhi vəziyyətinin dəyişməsini göstərir.