Ciddilik – əhval-ruhiyyənin, davranışın, nitqin və ya hadisənin ciddi, əhəmiyyətli, şəriksiz və əyləncəsiz xarakterini ifadə edən bir anlayışdır. Ciddilik, məsuliyyət, diqqətlilik və konsentrasiyanın əlamətidir. Müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər.
Antonimlər:
Yumşaqlıq
Yumşaqlıq ciddilik əksidir və əsasən mülayimlik, nəzakət, həlimlik və təmkinlilik kimi xüsusiyyətləri əhatə edir. Yumşaqlıq, ciddilikdən fərqli olaraq, insanları incitməməyə, konfliktlərdən yayınmağa, daha tolerant və başa düşən olmağa yönəlir. Yumşaqlıq həm şəxsi münasibətlərdə, həm də rəsmi ünsiyyətdə özünü göstərə bilər. Məişətdə, ədəbiyyatda və dilçilikdə geniş istifadə olunur.
O macal vermədi, mənim yumşaqlığımdan istifadə edib danışdı (Mir Cəlal).
Ləyaqətsizlik
Ləyaqətsizlik ciddilik antonomidir, çünki ciddilik məsuliyyət, əhəmiyyət və hörmət hissi ilə bağlıdır. Ləyaqətsizlik isə bu hisslərin olmamasını, məsuliyyətsizliyi, diqqətsizliyi və hörmətsizliyi ifadə edir. Əsasən mənfi kontekstdə istifadə olunur və insanın ciddi və məsuliyyətli davranışdan uzaq olduğunu göstərir. Bu söz daha çox əxlaqi və mənəvi qiymətləndirmələrdə istifadə olunur.
Yüngüllük
Yüngüllük, ciddilik anlayışının əksidir və əsasən ciddi mövzulara olan laqeyd yanaşmanı, səthi münasibəti, əhəmiyyət verməməyi və məsuliyyətsizliyi bildirir. Yüngüllük ciddiyyətin əks təsiri kimi, hadisələrə, vəzifələrə və ya insanlara qarşı səthi və laqeyd yanaşmanı ifadə edir. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıq dilində tez-tez rast gəlinir.
Əyləncəlilik
Əyləncəlilik ciddilik antonomidir, çünki ciddilik ciddiliyi, ciddiyyəti, əyləncəsizliyi bildirir. Əyləncəlilik isə əksinə, əyləncəni, şənliyi, gülüşü, xoş əhvali-ruhiyyəni ifadə edir. Əyləncəlilik əsasən əyləncə sahəsində, məişətdə və ədəbi əsərlərdə istifadə olunur.