Cinlənmək – qüvvətli emosiyaların, xüsusilə qəzəb, əsəbilik və ya hirsin təsiri altında həyəcanlanmaq, özünü itirmək, nəzarəti əldən vermək deməkdir. Bu söz, əsasən, insanın emosional vəziyyətini ifadə etmək üçün istifadə olunur və daha çox danışıq dilində rast gəlinir. Cinlənmənin dərəcəsi müxtəlif ola bilər – yüngül əsəbilikdən tutmuş, şiddətli qəzəbə qədər.
Antonimlər:
Sakitləşmək
Sakitləşmək – həyəcanlı vəziyyətdən çıxmaq, sakit və dinc bir hala qayıtmaq deməkdir. Cinlənmənin əksinə olaraq, sakitləşmə emosional tarazlığın bərpasını göstərir. Bu antonim cütü, əsasən, insanın emosional vəziyyətinin dəyişməsini ifadə etmək üçün istifadə olunur və həm danışıq, həm də ədəbi dildə geniş yayılıb. Sakitləşmənin səbəbləri müxtəlif ola bilər: yorğunluq, rahatlaşdırıcı mühit, dərman və s.
Əvvəllər qız bu sözü eşidəndə cinlənərdi, onlardan heyfini alardı (S.Qədirzadə); Hirsi soyuyandan sonra sakitləşərdi.
Sükunət tapmaq
Sükunət tapmaq – daxili rahatlıq və sakitlik əldə etmək, narahatlıq və həyəcandan azad olmaq mənasını verir. Bu antonim daha çox daxili vəziyyəti, ruhi sükunu ifadə edir. Cinlənmənin əksinə olaraq, sükunət tapmaq emsional tarazlıq və daxili harmoniyanın əldə edilməsini ifadə edir. Ədəbiyyatda daha çox istifadə olunur və daxili dünyanın təsvirində rol oynayır.
Nəzarətini əldə etmək
Nəzarətini əldə etmək – özünü idarə etmək, emosional və ya fiziki hərəkətlərini tənzimləmək qabiliyyətini göstərir. Cinlənmə halında insan öz nəzarətini itirir, nəzarətini əldə etmək isə özünə hakim olmaq, emosiyalarını idarə etmək deməkdir. Bu antonim cütü həm məişət dilində, həm də psixologiya, sosial elmlər kimi sahələrdə istifadə olunur.