Cürətlənmək – qorxu və tərəddüd hissini aradan qaldıraraq, hər hansı bir hərəkətə, addıma cəsarətlə başlamaq, özünə inam və qətiyyət nümayiş etdirmək deməkdir. Bu, insanın daxili gücünün, iradəsinin və qərarlılığının ifadəsidir. Cürətlənmək həm müsbət, həm də mənfi mənada istifadə oluna bilər. Müsbət mənada, məsələn, çətinliklərin öhdəsindən gəlmək, yeni işlərə başlamaq, öz hüquqlarını müdafiə etmək kimi hallarda istifadə olunur. Mənfi mənada isə, məsələn, riskli hərəkətlərə, qadağan olunmuş əməllərə cürətlənmək kimi hallarda istifadə olunur.
Antonimlər:
Qorxmaq
Qorxmaq cürətlənməyin əksidir. Qorxmaq – hər hansı bir təhlükə, risk və ya bilinməyən qarşıda duran hadisədən qaynaqlanan narahatlıq və qorxu hissidir. Bu, insanı hərəkətsizliyə, tərəddüdə və qərar verməkdə çətinlik çəkməyə vadar edir. Qorxmaq fiziki və ya psixoloji təsirlərin nəticəsində baş verə bilər. Ədəbiyyatda, dilçilikdə və gündəlik həyatda geniş istifadə olunan bir sözdür. Qorxunun dərəcəsi müxtəlif səviyyələrdə ola bilər – yüngül narahatlıqdan tutmuş, iflicedici qorxuya qədər.
Mir Cəlalın əsərindən nümunə: "Qorxma, bu saat ev yiyəsi çıxar"
Çəkinmək
Çəkinmək də cürətlənməyin antonimidir. Bu, hərəkətə başlamaqdan çəkinmək, tərəddüd etmək, qərar qəbul etməkdən yayınmaq deməkdir. Çəkinmək əsasən qorxu və ya şübhədən qaynaqlanır. Qorxmaqdan fərqli olaraq, çəkinmək daha çox qeyri-müəyyənlik və ya ehtimal olunan mənfi nəticələr barədə düşüncələrlə əlaqədardır. Çəkinmək daha çox məişət dilində və ədəbiyyatda istifadə olunur.
Tərəddüd etmək
Tərəddüd etmək cürətlənməyin antonimidir. Bu, hər hansı bir qərar qəbul etməkdə və ya hərəkətə başlamaqda tərəddüd etmək, bir neçə variant arasında seçim etməkdə çətinlik çəkmək deməkdir. Tərəddüd, qərar vermə prosesini gecikdirir və ya hətta tamamilə mane olur. Həm gündəlik həyatda, həm də ədəbi əsərlərdə istifadə olunur.