Cüt – iki eyni şeydən, iki fərdən, iki hissədən ibarət olan, cüt sayda olan, bir-birini tamamlayan.
Antonimlər:Tək
Tək sözü "cüt" sözünün antonimi olaraq, say etibarı ilə bir ədədi, cüt olmayanı, tək qalanı, birini bildirir. "Cüt" və "tək" antonimləri əsasən riyaziyyat, hesablama, say sistemləri və məişət dilində geniş istifadə olunur. "Tək" sözü həmçinin təklik, yalqızlıq mənasında da işlənə bilər, bu halda isə məcazi məna daşıyır. Məsələn, "tək qalmış ev", "tək qadın" deyəndə riyazi mənada deyil, sosial vəziyyəti bildirmək üçün işlənir.
Nümunələr:
- O, qrupda tək idi.
- Tək ayaq üstə dayana bilmirdi.
- Masada tək bir stəkan qalıb.
Onlardan dördü təkdir: ənsə, əsas, alın və xəlbir sümüyü. İkisi isə cütdür: təpə sümüyü, gicgah sümüyü (S.Qədirzadə).
Ayrı
Ayrı sözü "cüt" sözünün antonimi olaraq, bir-birindən aralı, ayrı-ayrı, birlikdə olmayan mənasını bildirir. Bu antonim cütü daha çox məkan, yer və ya əşyaların vəziyyətini ifadə etmək üçün işlədilir. "Cüt" və "ayrı" antonimləri əşyaların yerləşməsini və ya vəziyyətini müqayisə edərkən istifadə olunur. "Ayrı" sözü "cüt" sözünün tam əksini ifadə etməsə də, kontekstdən asılı olaraq antonim kimi çıxış edə bilər.
Nümunələr:
- Kitablar ayrı-ayrı rəflərdə düzülmüşdü.
- Onlar ayrı otaqlarda qaldılar.