Çoxdan sözü zamanın uzaqlığını, keçmişin uzun müddətini bildirir. Hadisələrin və ya vəziyyətlərin uzun müddət əvvəl baş verdiyini və ya mövcud olduğunu ifadə edir.
Antonimlər:
İndi
İndi sözü zamanın hazırkı anını, hal-hazırkı vəziyyəti bildirir. "Çoxdan" sözünün əksinə olaraq, hadisələrin və ya vəziyyətlərin bu anda, bu an baş verdiyini və ya mövcud olduğunu ifadə edir. Həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Bu yuxunu biz çoxdan eşitmişik. Görəsən indi də qarğı danışarmı, ona əfsanə desək?
Yaxınlarda
Yaxınlarda sözü zaman baxımından "çoxdan" sözünün əksidir və hadisənin gələcəkdə və ya keçmişdə, lakin qısa müddət əvvəl baş verdiyini ifadə edir. "Çoxdan" əvəzinə istifadə edilməsi, hadisənin müddətinin qısa olduğunu vurğulayır. Məişət dilində və ədəbiyyatda tez-tez rast gəlinir.
O işi çoxdan bitirmişdi. Mən isə yaxınlarda başlamışam.
Tezliklə
Tezliklə sözü, gələcəkdə qısa müddətdə baş verəcək bir hadisəni ifadə edir. "Çoxdan" keçmiş zamanı ifadə edərkən, "tezliklə" gələcək zamanı ifadə edir və bununla da antonim münasibəti yaradır. Əsasən gələcək zaman hadisələrini ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Bu işi çoxdan etməli idik. Tezliklə həll edək.