Daralmaq – həcminin, ölçüsünün, əhatə dairəsinin azalması, kiçilməsi mənasını bildirən bir sözdür. Bu proses müxtəlif sahələrdə baş verə bilər: fiziki obyektlərdə, məcazi mənada insan hisslərində, fikirlərdə və ya ictimai hadisələrdə.
Antonimlər:
Genişlənmək
Genişlənmək, daralmanın əksidir. Bu söz həcmin, ölçünün, əhatə dairəsinin artması, böyüməsi mənasını verir. Fiziki olaraq, məsələn, bir qazın isinməsi zamanı genişlənməsini göstərir. Məcazi mənada isə, şirkətin genişlənməsi, bilik dairəsinin genişlənməsi kimi mənalarda işlədilir. Həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə olunur. Ədəbiyyatda, elmdə, məişətdə geniş yayılmışdır.
Bəzən yol daralır, yolda qalırsan (S.Sərxanlı); Genişlik içində heç olarmı ki; Ürək də, arzu da genişlənməsin (B.Vahabzadə).
Böyümək
Böyümək, daralmanın əks mənasını ifadə edən bir antonimdir. Ancaq "genişlənmək"dən fərqli olaraq, əsasən canlılar və ya onların hissələrinin ölçüsünün artması ilə bağlıdır. Məsələn, bir uşağın böyüməsi, bitkinin böyüməsi kimi. "Genişlənmək" daha çox həcmin artmasını, "böyümək" isə ölçülərin artmasını bildirir. Məcazi mənada nadir hallarda istifadə olunur. Əsasən biologiya, kənd təsərrüfatı və məişət dillərində işlənir.
Artmaq
Artmaq, daralmanın əksidir və kəmiyyətin çoxalmasını bildirir. Bu, həm fiziki miqdarlar (məsələn, suyun həcminin artması), həm də məcazi mənalarda (məsələn, sərvətin artması) istifadə oluna bilər. "Genişlənmək"dən fərqli olaraq, məkan ölçüləri deyil, əsasən kəmiyyət artımını bildirir. Ədəbiyyatda, iqtisadiyyatda, riyaziyyatda və gündəlik həyatda geniş yayılmışdır.