Döymək – fiziki güc tətbiq edərək vurmaq, zərbə endirmək, əşyaya və ya canlıya təsir göstərmək mənasını verir. Həm konkret, həm də məcazi mənada işlənir. Konkret mənada əsasən fiziki təmas nəzərdə tutulur, məcazi mənada isə əsəbləri qıcıqlandırmaq, tənqid etmək, ruhdan salmaq kimi mənalarda işlənə bilər.
Antonimlər:
Oxşamaq
Oxşamaq – döyməyin əksidir. Fiziki təmas əvəzinə, yumşaq və mehriban davranışı ifadə edir. Döymək əsəb və aqressiyaya əsaslansa, oxşamaq sevgi, qayğı və ehtiram əsasında qurulur. Məcazi mənada da dəyər vermək, qorumaq, hörmət etmək mənalarında işlənə bilər. Əsasən məişət dilində və ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Gəl, ipək saçını oxşayım; Səninlə bir an da yaşayım (M.Müşfiq).
Qorumaq
Qorumaq – döymək hər hansı bir canlıya zərər vurmaq, incitmək məqsədi daşıyır. Qorumaq isə əksinə, qoruyub saxlamaq, zərərdən qorumaq mənasını verir. Döymək aktiv, təcavüzkar hərəkətdirsə, qorumaq passiv, müdafiəedici bir hərəkətdir. Həm canlılara, həm də əşyalara tətbiq oluna bilər. Həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda və hüquqda geniş yayılmışdır.
Sevmək
Sevmək – döymək nifrət, ədavət, kin hisslərindən qaynaqlanan hərəkətdir. Sevmək isə sevgi, məhəbbət, ehtiram hisslərini ifadə edir. Döymək fiziki zərər vurmaqla yanaşı, mənəvi zərər də vura bilir. Sevmək isə mənəvi rahatlıq və təhlükəsizlik hissi yaradır. Ədəbiyyatda geniş metafora kimi işlənir.