Əziyyətli sözü çətin, zəhmətli, ağır, yorğunluq verən mənalarını ifadə edir. Həm konkret, həm də məcazi mənada işlədilir. Konkret mənada fiziki və ya zehni səylər tələb edən işlər, vəziyyətlər üçün, məcazi mənada isə ağır, çətin vəziyyətləri təsvir etmək üçün istifadə olunur.
Antonimlər:
Rahat
Rahat sözü əziyyətsiz, asan, sərbəst, narahatçılıqsız, xoşagəlməz heç nənin olmadığı vəziyyəti ifadə edir. "Əziyyətli" sözünün tam əksidir. Həm fiziki, həm də ruhi rahatlıqdan bəhs edə bilər. Məişətdə, ədəbiyyatda və gündəlik danışıq dilində geniş istifadə olunur.
Nümunələr:
- İş rahat getdi.
- Rahat bir həyat sürürdü.
- Rahat bir kresloda əyləşdi.
Asan
Asan sözü "əziyyətli"nin antonimi olaraq, az səy və zəhmət tələb edən işləri, vəziyyətləri ifadə edir. "Rahat" sözü ilə yaxın məna daşısa da, "asan" daha çox vəzifənin yerinə yetirilməsinin səysizliyinə diqqət çəkir. Ədəbiyyatda, elmi əsərlərdə, məişətdə istifadə olunur.
Nümunələr:
- Bu tapşırıq olduqca asan idi.
- Asan bir iş tapmaq istəyirdi.
Sadə
Sadə sözü, mürəkkəb olmayan, anlaşılması və yerinə yetirilməsi çətinlik yaratmayan şeylər üçün işlənir. "Əziyyətli"nin antonimi olaraq, mürəkkəblik və çətinliyin əksini ifadə edir. Texniki məsələlərdən tutmuş gündəlik həyata qədər müxtəlif sahələrdə istifadə olunur.
Nümunələr:
- Sadə bir həll yolu tapdı.
- Sadə bir riyazi məsələ idi.
Bu, xüsusi diqqətlilik tələb edən çox əziyyətli iş idi (C.Əmirov);
Yarım saata qədər yenə rahat uçuruq (M.İbrahimov).