Gedişli - hərəkətliliyi, sürəti, tezliyini ifadə edən söz. Əsasən hərəkətin sürətinə, tezliyinə, davamlılığına vurğu edir. Məişətdə, ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Antonimlər:
Gəlişli
Gəlişli sözü gedişli sözünün antonimi olaraq, hərəkətin əks istiqamətini, yəni gəlməyi, qayıdışı ifadə edir. Lakin, sadəcə istiqamətin əks olması deyil, həm də hərəkətin tezliyi, sürəti baxımından gedişli ilə ziddiyyət təşkil edir. Gedişli sürətli, tez-tez hərəkəti ifadə edərkən, gəlişli bu cəhətdən zəif, yavaş, nadir hərəkəti bildirir. Ədəbiyyatda, eləcə də gündəlik danışıq dilində istifadə olunur.
Nümunə: Gedişli külək, gəlişli yağış.
Yavaş
Yavaş sözü gedişli-nin antonimi olaraq hərəkətin sürətinə aiddir. Gedişli tez, sürətli hərəkəti bildirərkən, yavaş əksinə, ləng, sürətinin azlığını bildirir. Bu antonimlik əsasən fiziki hərəkətlərə, proseslərə aiddir, amma məcazi mənada da istifadə oluna bilər (məsələn, yavaş düşüncə).
Nümunə: Gedişli at, yavaş eşşək.
Ləng
Ləng sözü də gedişli-nin antonimi olub, hərəkətin sürətinin azlığını, ləngliyini ifadə edir. Yavaş sözü ilə sinonim kimi istifadə oluna bilsə də, ləng daha çox hərəkətin ətalətini, səhlənkarlığını, sürətsizliyinin səbəbinin işgüzarlığın azlığından qaynaqlandığını vurğulayır.
Nümunə: Gedişli qaçış, ləng addım.
Hamısı yel gedişli, biri o birindən çapar (M.Rahim);
Cəld gəlişli Əhməd birdən dayandı (“Azərbaycan”).