Hamarlamaq – səthi düzəltmək, qabarıqlıqları aradan qaldırmaq, düz və hamar etmək mənasını bildirən bir felldir. Həm konkret, həm də məcazi mənada işlənir. Konkret mənada əsasən fiziki obyektlərin səthinin düzəldilməsi, məcazi mənada isə problemlərin, çətinliklərin aradan qaldırılması, vəziyyətin yaxşılaşdırılması kimi anlaşılır.
Antonimlər:Qabartmaq: Hamarlamağın əsas antonimi “qabartmaq”dır. “Qabartmaq” fellinin mənası səthi qabarıq etmək, çıxıntılar yaratmaq, hamarlığı pozmaqdır. Bu antonim cütü konkret mənada (məsələn, taxta üzərində işləmə zamanı) və məcazi mənada (məsələn, problemi qabartmaq) istifadə oluna bilər. Əks mənalarının aydınlığı üçün nümunələrə baxaq:
Hacı Əbdülməmməd ağacı diqqətlə hamarlayır, qardaşı isə əksinə, həmin ağaca naxışlar qabartmaqla məşğul idi.
Çuxurlaşdırmaq: “Çuxurlaşdırmaq” termini də hamarlamağın antonimi kimi qəbul edilə bilər. Bu fe’l səthdə çuxurlar, dərinliklər yaratmaq, səthin hamarlığını pozmaq mənasını verir. Bu antonim əsasən konkret mənada, məsələn, taxta və ya metal əşyaların işlənməsi zamanı istifadə olunur.
Yağışlar torpağın səthini hamarlayırdı, amma qazıntı işləri yenidən torpağı çuxurlaşdırırdı.
Pozmaq: “Pozmaq” termini daha geniş mənada hamarlığı pozan hər hansı bir əməliyyatı ifadə edir. Bu, həm çuxurlaşdırma, həm də qabartma ola bilər, eləcə də digər səthi deformasiyalar. Məsələn, əgər hamar bir səthi qırırıqsa, onu pozmuş oluruq, demək olar ki, hamarlamanın əksinə bir hərəkət edirik.
Uşaq diqqətlə hazırlanmış qum qalasını, əvvəl hamarlanmış qumu pozdu.
Daxıltmaq: (məcazi mənada) Əgər hamarlamaq problemi həll etmək, yaxşılaşdırmaq deməkdirsə, daxıltmaq əksinə, problemin dərinləşməsi, pisləşməsi mənasını verir. Bu antonim cütü əsasən məcazi mənada, vəziyyətin pisləşdirilməsi kontekstində istifadə edilir.
Onun həll etməyə çalışdığı problemin üzərində düşünmək əvəzinə, əksinə, həmin problemi daha da daxıltmaqda idi.