Xırdalıq – ölçücə kiçik olmaq, iriliyin əksinə olan hal. Bu termin əsasən ölçülər, əşyalar, hissəciklər və ya predmetlərin ölçüsünü ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məişətdə, elmdə, texnikada və ədəbiyyatda rast gəlinir.
Antonimlər:Xırdalıq - Böyüklük: "Xırdalıq" ölçünün kiçikliyini, "böyüklük" isə ölçünün əhəmiyyətli dərəcədə böyük olmasını ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən konkret əşyaların, predmetlərin və ya hətta anlayışların ölçüsünü müqayisə etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "Evlər xırdalıq idi, saraylar isə böyüklük təəssüratı yaradırdı". Elmi kontekstlərdə də istifadə oluna bilər: "Xırdalıq hissəciklərin qarşılıqlı təsiri böyüklük hissəciklərin təsirinə nisbətən daha fərqlidir." Məişətdə "xırdalıq işlər" deyərkən böyük əhəmiyyət kəsb etməyən işlər nəzərdə tutulur.
Xırdalıq - İrilik: "İrilik" "böyüklük" antonimi kimi eyni məna daşısa da, bəzi hallarda daha konkret ölçü göstəricisi kimi istifadə olunur. Məsələn, "xırdalıq yağış damlaları" ilə "iri yağış damlaları" ifadələrində fərq daha aydın görünür. Burada "irilik" ölçü baxımından daha nəzərə çarpan bir böyüklüyü ifadə edir. "Xırdalıq hərflər" və "iri hərflər" nümunəsi də bunu göstərir.
Xırdalıq - Genişlik (müəyyən kontekstlər üçün): Bəzi hallarda, "xırdalıq" "genişlik" antonimi kimi istifadə oluna bilər, amma bu, yalnız əşyanın iki ölçüsü (məsələn, uzunluq və en) müqayisə edilərkən və uzunluğun enə nisbətən çox kiçik olduğu hallarda tətbiq olunur. Məsələn, nazik zolaqlar "xırdalıq" və "dar" ola bilər, geniş zolaqlar isə "geniş"dir. Bu istifadə daha məhduddur və konkret kontekstdən asılıdır.
“Söhbət meyvənin xırdalığı və ya böyüklüyündən çox, şirinliyindən gedir.” (“Azərbaycan” ədəbiyyatı nümunəsi)