İrilik – bir cismin və ya varlığın ölçülərinin böyüklüyünü, əhatə dairəsini və ya həcm səviyyəsini ifadə edən bir keyfiyyətdir. Sadəcə “böyük olmaq” deyil, həmin böyüklüyün nisbi olaraq başqa oxşar şeylərlə müqayisəsində nəzərə çarpacaq dərəcədə olduğunu vurğulayır. Mütləq ölçülərdən daha çox, nisbi ölçülərin və gözlə görünən həcmdən danışır. Məsələn, “dən iriliyi” deyərkən, dənizin ətrafdakı digər dənələrdən daha böyük olduğunu, eyni növ dənələrin ortalama ölçüsündən daha iri olduğunu bildiririk.
İriliyin təsviri, müqayisə edilən obyektlərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, “başın iriliyi” deyəndə, başın anatomik quruluşuna, sümük strukturuna və ümumi ölçülərinə istinad edilir. Bu, həmçinin insanın fiziologiyası və ya irsiyyəti ilə bağlı ola bilər. Bəzən isə irilik, sadəcə gözlə görünən həcmə əsasən subyektiv bir qiymətləndirmə olaraq istifadə olunur.
“Bu irilikdə qoz görməmişəm” ifadəsi isə iriliyin subyektivliyini və müqayisənin əhəmiyyətini daha da aydınlaşdırır. Sözügedən qoz, danışanın əvvələr gördüyü qozlardan daha böyük olduğuna görə “iri” kimi təsvir olunur. Beləliklə, irilik, müəyyən bir standart yox, müqayisə və subyektiv təsəvvürlərə əsaslanan nisbi bir anlayışdır.
Qısacası, irilik sadəcə fiziki ölçüdən daha artıqdır. O, həmçinin miqyas, həcm, nisbət və təəccüb elementlərini özündə ehtiva edən, məna baxımından zəngin bir sözdür.