İrilik – ölçü, həcm, miqdar baxımından böyüklük, əhəmiyyətlilik, çoxluq mənasını bildirir. Həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlənə bilər. Konkret mənada fiziki ölçüləri, mücərrəd mənada isə əhəmiyyəti, dərəcəsi, miqdarı ifadə edir.
Antonimlər:
İrilik - Xırdalıq
İrilik və xırdalıq bir-birinin əksinə olan anlayışlardır. İrilik böyüklüyü, çoxluğu, əhəmiyyətli ölçüləri ifadə edərkən, xırdalıq kiçikliyi, azlığı, əhəmiyyətsiz ölçüləri bildirir. Həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənirlər. Məsələn, "iri meyvələr" və "xırdalıq əşyalar" ifadələrində konkret mənada, "iri əməllər" və "xırdalıq işlər" ifadələrində isə mücərrəd mənada işlənilir. Hər iki söz məişət dilində, ədəbiyyatda və digər sahələrdə geniş istifadə olunur.
Bu irilikdə mirvari... heç Xəta padşahının xəzinəsində də tapılmaz (S.S.Axundov)
Almanın xırdalığına baxma, çox şirindir.
İrilik - Kiçiklik
İrilik ilə kiçiklik arasındakı əsas fərq ondadır ki, "kiçiklik" daha çox ölçü baxımından kiçikliyi, "xırdalıq" isə həm ölçü, həm də miqdar, əhəmiyyət baxımından azlığı ifadə edir. "Kiçiklik" daha neytral bir termindir, "xırdalıq" isə bəzən dəyərsizliyi də ifadə edə bilər. Hər iki antonim müxtəlif kontekstlərdə, məsələn, "kiçik otaq", "iri bina" və ya "kiçik qrup", "iri kollektiv" kimi ifadələrdə işlədilir.
İrilik - Azlıq
İrilik və azlıq əsasən miqdar baxımından zidd anlayışlardır. İrilik çoxluğu, azlıq isə azlığı ifadə edir. Azlıq daha çox konkret miqdarlara aid edilir, halbuki irilik həm miqdar, həm də ölçü, həcm, əhəmiyyət haqqında ola bilər. Misal olaraq: "iri məhsul" və "az məhsul" göstərmək olar. Hər iki söz həm məişət dilində, həm də elmi terminologiyalarda istifadə olunur.