İSMƏTSİZ - Namussuz, əxlaqsız, iffətsiz olan.
Antonimlər:
İsmətli: "İsmətsiz" sözünün əks mənasını ifadə edir. "İsmətli" sözü qadınlara aid edilərək onların namuslu, iffətli, əxlaqlı olmasını bildirir. Həm ədəbiyyatda, həm də məişətdə geniş istifadə olunur. Dilçilik baxımından "ismətsiz"in antonimi kimi təsnif edilir. Məsələn, "O, ismətli və nəcib bir qız idi" cümləsində "ismətli" sözü qızın paklığını və namusunu vurğulayır.
Namuslu: "İsmətsiz" sözünün başqa bir antonimi "namuslu"dur. "Namuslu" sözü həm kişilər, həm də qadınlar üçün istifadə oluna bilər və onların əxlaqlı, vicdanlı, dürüst olmasını bildirir. Bu söz daha geniş kontekstdə, əxlaqi dəyərləri ifadə etmək üçün işlədilir. Məsələn, "O, çox namuslu və vicdanlı bir insandı" cümləsində "namuslu" sözü insanın əxlaqi keyfiyyətlərini vurğulayır. Ədəbiyyatda və məişətdə geniş istifadə olunur.
Əxlaqlı: "İsmətsiz" sözünün daha geniş mənada antonimi "əxlaqlı"dır. "Əxlaqlı" sözü insanın davranışlarının, hərəkətlərinin ümumi əxlaq normalarına uyğun olmasını, yaxşı əxlaqa malik olmasını ifadə edir. Bu söz həm fərdi, həm də sosial davranışları qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "Əxlaqlı bir cəmiyyət qurmaq üçün birgə səy göstərməliyik" cümləsi "əxlaqlı"nın ictimai kontekstdə istifadəsini nümayiş etdirir. Həm ədəbiyyatda, həm də sosial elmlərdə istifadə olunur.
Mənim sözüm budur ki, ümumiyyətlə, heç bir millətin barəsində demək olmaz ki, filan millətin övrətləri bietibar və ismətsizdir (“Molla Nəsrəddin”)
Qorxma, bacın namuslu, ismətli qızdır (S.S.Axundov).