Qartlıq – insan həyatının son mərhələsi, yaşlılıq dövrüdür. Bu dövr, fiziki və zehni qüvvələrin zəifləməsi, orqanizmin yaşlanma prosesləri ilə xarakterizə olunur. Qartlıq anlayışı müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli şəkildə qəbul edilir və müxtəlif yaş hədləri ilə əlaqələndirilir.
Antonimlər:
Cavanlıq
Cavanlıq qartlığın antonimi olub, insan həyatının gənclik dövrünü, fiziki və zehni gücünün zirvəsində olduğu, həyata tam enerji və həvəslə yanaşdığı bir mərhələni bildirir. Cavanlıq termini həm bioloji, həm də sosial baxımdan istifadə olunur. Bioloji baxımdan cavanlıq orqanizmin tam fəaliyyət qabiliyyəti ilə, sosial baxımdan isə gənclik dövrünün ümumi xüsusiyyətləri ilə – enerji, təşəbbüskarlıq, yeni təcrübələrə açıqlıq və s. ilə xarakterizə olunur. Ədəbiyyatda, məişətdə və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.
Kamalın cavanlığına baxma, tanınmış neftçidir (S.Qədirzadə).
Gənclik
Gənclik qartlığın başqa bir antonimi olub, cavanlığa nisbətən daha geniş məna daşıyır. Gənclik yalnız fiziki yetkinliyə çatmış gənc yaşları deyil, həm də ruhani gənclik, həyata olan təravətli münasibət, enerji və həvəs kimi mənaları da özündə əks etdirir. Gənclik termini ədəbiyyatda, fəlsəfədə, psixologiyada geniş istifadə olunur və müəyyən bir yaş həddindən daha çox, insanın daxili vəziyyətini ifadə edir.
Təravət
Təravət qartlıqla əks anlayış olub, fiziki və ruhi cəhətdən gənclik, sağlamlıq, enerji və həyat qüvvəsini bildirir. Bu termin daha çox metaforik mənada işlədilir və ədəbiyyatda, poetik nitqdə insanın gənclik və sağlamlıq halını ifadə etmək üçün istifadə olunur. Mövzunun kontekstindən asılı olaraq, təravət, həm insanlarla, həm də təbiətlə bağlı hadisələri ifadə edə bilər.