Qeyrətsiz sözü əsasən kişilərdə olan şərəf, ləyaqət, namus hisslərinin olmaması mənasını verir. Bu hisslərin zəifliyi və ya tamamilə yoxluğu nəzərdə tutulur. Sözün mənası və istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Antonimlər:
Şərəfli
Şərəfli sözü qeyrətsiz sözünün əsas antonimi hesab olunur. Şərəfli olmaq, yüksək əxlaqi keyfiyyətlərə, ləyaqətə, namusa malik olmaq deməkdir. Bu, həm şəxsi həyatda, həm də ictimai həyatda özünü göstərən bir keyfiyyətdir. Şərəfli insanlar həmişə düzgünlük, ədalət və vicdanlılıq prinsiplərinə sadiq qalırlar. Ədəbiyyatda və məişətdə geniş istifadə olunur.
Şərəfli bir ömrün sonuna bir bax! (S.Vurğun)
Namiq
Namiq sözü də qeyrətsiz sözünün antonimi kimi istifadə oluna bilər. Namiq olmaq, şərəfli, ləyaqətli və namuslu olmaq, yaxşı ad-san sahibi olmaq mənasını verir. Bu söz daha çox ictimai həyat və ictimai rəy kontekstində işlənir. Bir şəxsin cəmiyyətdəki nüfuzunu və hörmətini ifadə edir.
Ləyaqətli
Ləyaqətli sözü qeyrətsizliyə zidd olan başqa bir antonimdir. Ləyaqətli olmaq, özünü dəyərli və hörmətə layiq bilmək, əxlaqi və mənəvi prinsiplərə sadiq olmaq deməkdir. Bu söz həm fərdi, həm də ictimai əxlaq kontekstində istifadə olunur və şəxsin özünə hörmətini, özünə inamını və başqalarına hörmətlə yanaşmasını əks etdirir.
Vicdanlı
Vicdanlı olmaq, ədalətli, düzgün və dürüst olmaq, hərəkətlərində vicdanını rəhbər tutmaq deməkdir. Qeyrətsiz insan vicdansız ola bilər. Vicdanlılıq qeyrətsizliyin əksini təşkil edir, çünki qeyrət özündə vicdanı da əhatə edir.
Qeyrətsizə haram olsun bu torpağın çörəyi (S.Rüstəm)