Qəflətən: Birdən-birə, gözlənilmədən, ani olaraq baş verən hadisəni ifadə edən söz.
Antonimlər:
Tədricən
Tədricən sözü qəflətən sözünün antonimi olub, yavaş-yavaş, mərhələli, ardıcıl olaraq baş verən prosesləri ifadə edir. Qəflətən baş verən hadisələrdən fərqli olaraq, tədricən baş verən hadisələr zaman içərisində inkişaf edir və müşahidə edilə bilir. Həm məişətdə, həm də elmi, ədəbi mətnlərdə geniş istifadə olunur. Məsələn, bir bitkinin böyüməsi tədricən baş verir, halbuki qəza qəflətən baş verən hadisədir.
Nümunə: O, özünü tədricən yeni mühitə uyğunlaşdırdı.
Aramla
Aramla sözü də qəflətən sözünün antonimi kimi işlədilə bilər. Aramla ifadə edir ki, hadisə sakitcə, tələsik və ya qəfil olmadan, planlı şəkildə baş verir. "Qəflətən" ani və gözlənilməzliyi vurğulayarkən, "aramla" səkinlik və planlılığı önə çəkir. Əsasən məişət dilində və bədii əsərlərdə işlənir.
Nümunə: O, aramla əlini cibindən çıxardı.
Yavaş-yavaş
Yavaş-yavaş sözü qəflətən sözünün antonimidir və hərəkətin və ya prosesin sürətinin azlığını, tədricənliyi bildirir. "Qəflətən" sürət və ani təsiri ifadə edərkən, "yavaş-yavaş" ziddiyyətli olaraq sürətin aşağı olduğunu bildirir. Müxtəlif kontekstlərdə, o cümlədən ədəbiyyatda və gündəlik danışıq dilində işlənir.
Nümunə: Yavaş-yavaş, amma əmin addımlarla irəliləyirdi.
Su kənarında qəflətən naçar; bir quzu bir gün oldu qurda düçar (A.Səhhət)