Qırıqlıq – fiziki və ya mənəvi bütövlüyün pozulması, parçalanma, dağılma, zəiflik vəziyyətidir. Bu söz həm fiziki, həm də metaforik mənada istifadə oluna bilər. Fiziki mənada sümük qırıqlığı, əşyaların qırılması, parçalanması kimi hallarda işlədilir. Metaforik mənada isə ruhi sarsıntı, ümidsizlik, kədər, tükənmə hissi ifadə edir.
Antonimlər:
Sazlıq: Qırıqlığın əksidir. Sazlıq tamlıq, bütövlük, sağlamlıq, qüvvət, əmin-amanlıq vəziyyətini bildirir. Həm fiziki, həm də ruhi sağlamlıq mənasında işlədilə bilər. Məsələn, “sağlam bədən”, “sağlam ruh” ifadələrində olduğu kimi. Ədəbiyyatda, məişətdə və tibbdə geniş istifadə olunur.
Bütövlük: Qırıqlığın əksini ifadə edən digər bir antonimdir. Bütövlük tamamlıq, parçalanmama, bir-birinə bağlılıq mənasında işlənir. Həm fiziki obyektlərə, həm də mənəvi keyfiyyətlərə aid oluna bilər. Məsələn, “bütöv ailə”, “bütöv əsər” ifadələrində olduğu kimi. Ədəbiyyatda, məişətdə və fəlsəfədə istifadə olunur.
Sağlamlıq: Fiziki və ya ruhi qırıqlığın əksi olaraq sağlamlıq sözü işlənir. Sağlamlıq xəstəlikdən azad olmaq, güclü və fəal olmaq mənasını daşıyır. Tibb terminologiyasında geniş istifadə olunur, ancaq məişətdə və ədəbiyyatda da geniş yayılıb.
Bütün vücudumda bir qırıqlıq, bir sızıltı hiss edirəm. (A.Şaiq)
Əhməd kişinin sazlığı qaldı qiyamətə.